ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရဲ့ ပြောင်းပြဿနာကနေ သင်ယူလေ့လာနိုင်စရာများ

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရဲ့ မွေးမြူရေးကဏ္ဍအကြောင်းအတိအကျပြောရရင် ပြည်ပက တင်သွင်းတဲ့ ပြောင်းအပေါ် မှီခိုနေရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြောင်းတင်သွင်းမှုပေါ်မူတည်ပြီး ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ မွေးမြူရေးအစာ ဈေးနှုန်းအတက်အကျက ပြင်းထန်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီပြဿနာဟာ အခုမှ ပေါ်ပေါက်လာတာ မဟုတ်ဘဲ ကာလရှည်ကြာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ အခြေအနေဆိုးပါ။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအနေနဲ့ ပြည်တွင်းမှာ နှစ်စဉ် ပြောင်းမက်ထရစ်တန်ချိန် ၈ သန်းကျော် ထုတ်လုပ်ပါတယ်။ မွေးမြူရေးအစာထုတ်လုပ်မှုက မက်ထရစ်တန်ချိန် ၁၈ သန်းကနေ ၁၉ သန်းဝန်းကျင် ရှိတာမို့ ပြောင်း မက်ထရစ်တန်ချိန် ၉ သန်း ဝန်းကျင် လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြောင်း မက်ထရစ်တန်ချိန် ၁၀ သန်းလောက်ကို ပြည်ပကနေ နှစ်စဉ်တင်သွင်း နေရပါတယ်။

ပြည်ပကနေ ပြောင်းတွေ တင်သွင်းအသုံးပြုနိုင်တဲ့အတွက် မွေးမြူရေးကဏ္ဍက အဆင်ပြေပေမယ့် ပြောင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူတွေဘက်ကတော့ "ပြည်ပက ပြောင်းတင်သွင်းမှုကြောင့် ပြည်တွင်းပြောင်း စိုက်ပျိုးရေးကို ထိခိုက်စေတယ်" လို့ ရှုမြင်နေကြတာပါ။ ဒါကြောင့် ပြည်ပသွင်းကုန် ပြောင်းနဲ့ အရည်အသွေးအရရော ဈေးနှုန်းအရပါ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မယ့် ပြောင်းတွေ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်ရေးအတွက် အကူအညီတွေကို အစဉ်တစိုက် တောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။

အခုအခါမှာတော့ ဖိလစ်ပိုင် အထက်လွှတ်တော်ကနေ ပြည်တွင်း ပြောင်းကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ဥပဒေကြမ်းတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲလာပါတယ်။ အထက်လွှတ်တော် စိုက်ပျိုးရေးကော်မတီ ဥက္ကဌ Cynthia Villar ဦးဆောင်ပြီး အဲဒီဥပဒေကြမ်းကို ရေးဆွဲတင်သွင်းတာပါ။အဲဒီ ဥပဒေအရ ပြည်တွင်းပြောင်းထုတ်လုပ်သူတွေကို ပံ့ပိုးကူညီဖို့အတွက် "ပြောင်းထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း မြှင့်တင်ရေး ရံပုံငွေ (Corn Competitiveness Enhancement Fund)" ကို တည်ထောင်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နှစ်စဉ် ရံပုံငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၂.၅ သန်း နှုန်းနဲ့ ၁၀ နှစ်ဆက်တိုက် အသုံးပြုပြီး ပြည်တွင်းပြောင်းကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးရေးကို ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီ ရံပုံငွေတွေ ရရှိနိုင်ဖို့အတွက်ကတော့ ပြောင်းအပါအဝင် ပြည်ပက တင်သွင်းမယ့် မွေးမြူရေးအစာကုန်ကြမ်းတွေကနေ အခွန်ကောက်ခံ သွားမှာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရရှိလာတဲ့ ရံပုံငွေတွေကို အရည်အသွေးမြင့် မျိုးစေ့နဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာရရှိရေး၊ စိုက်ခင်းတွေထဲ စက်ယန္တယား ပိုမိုသုံးစွဲနိုင်ရေးနဲ့၊ ရိတ်သိမ်းချိန်လွန်နည်းပညာ အဆင့်မြှင့်တင်နိုင်ရေးအပြင် ပညာပေးလုပ်ငန်းတွေ၊ သုတေသနလုပ်ငန်းတွေအတွက်ပါ သုံးစွဲသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဥပဒေ ရေးဆွဲရာမှာ ပြောင်းစိုက်တောင်သူတွေ အဆင်ပြေပြီး၊ မွေးမြူသူတွေ အခက်တွေ့တာမျိုး မဖြစ်အောင်လည်း ဂရုစိုက်ခဲ့ပုံရပါတယ်။ ဒီဥပဒေဟာ မွေးမြူရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးရေးအက်ဥပဒေ (Livestock, Poultry, and Dairy Industry Development Act) ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေနဲ့ မဆန့်ကျင်အောင် ဂရုပြုရေးဆွဲခဲ့သလို၊ တစ်ဖက်မှာလည်း "ပြောင်းကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးလာခြင်းအားဖြင့် က မွေးမြူရေးကဏ္ဍကို ပံ့ပိုးကူညီနိုင်ပြီး စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေးကို ဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့" အာရုံစိုက်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

လွှတ်တော်အမတ် Cynthia VillarIn က ဥပဒေကြမ်းကို လွှတ်တော်ထံ တင်သွင်းရာမှာ "၂၀၂၃ ခုနှစ်က ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရဲ့ ပြောင်းနဲ့ မွေးမြူရေးကဏ္ဍ နှစ်ရပ်ပေါင်းဟာ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကဏ္ဍကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး (Agricultural GDP) ရဲ့ ၂၁.၁၇ ရာခိုင်နှုန်း ရှိကြောင်း ဒီကဏ္ဍတွေက ပြောင်းစိုက်ပျိုးသူ ၁.၂၈ သန်းကျော်နဲ့ မွေးမြူရေးသမား ၂.၈ သန်းရဲ့ လူမှုစီးပွားဘဝတွေကို အထောက်အကူပြုထားကြောင်း၊ တန်ဖိုးကွင်းဆက်တလျှောက်က ထောင်ပေါင်းများစွာသော နိုင်ငံသားတွေအတွက်လည်း အရေးကြီးကြောင်း" မီးမောင်းထိုး ဖော်ပြသွားပါတယ်။

မူဝါဒချမှတ်သူတွေဘက်က အဲဒီလို ဆောင်ရွက်ချက်အပေါ် ပြောင်းကဏ္ဍက ကြိုဆိုကြပေမယ့် တချို့ကလည်း စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေလိမ့်ဦးမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်တာလို ပြုပြင်ပြောင်းလဲလိူ့ မရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေလည်း ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သေးတာကို ထည့်တွက်ရမယ်လို့ သူတို့က ထောက်ပြကြတာပါ။

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေသစ်ဟာ ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ ပြောင်းကဏ္ဍ၊ မွေးမြူရေးကဏ္ဍတွေအပေါ် ဘယ်လို သက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်လာမလဲ စောင့်ကြည့်ရပါဦးမယ်။ တချိန်တည်းမှာ ဒီဥပဒေဟာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံဆီ ပြောင်းတင်ပို့ရောင်းချနေတဲ့နိုင်ငံတွေအပေါ်လည်း သွယ်ဝိုက်ပြီး သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။

စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကဏ္ဍက မူဝါဒရေးရာ စိတ်ဝင်စားသူတွေအတွက်ကတော့ ဒီသတင်းကနေ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရဲ့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကဏ္ဍအပေါ် စိတ်ဝင်တစား ကိုင်တွယ်ပုံ၊ ကဏ္ဍတစ်ခု ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် နည်းလမ်းရှာဖွေပုံ၊ ရံပုံငွေ ရှာဖွေပုံ၊ အချိန်ယူပြီး ပြောင်းလဲယူဖို့ စဉ်းစားပုံတွေကို လေ့လာနိုင်မှာ ဖြစ်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...