ရာသီဥတုနှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်သော စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်များ အပိုင်း(၃)

ရေစီမံခန့်ခွဲခြင်း

သီးနှံစိုက်ပျိုးခြင်းလုပ်ငန်းသည် ရေလိုအပ်ချက်အများဆုံးဖြစ်ပြီး ရရှိနိုင်သော ရေအရင်းအမြစ် (၇၅%) ထက်ပိုပြီး အသုံးပြုသည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာပြီး နှစ်စဉ်စိုက်ပျိုးရေ အသုံးချမှုများကြောင့် ရေအရင်းအမြစ်လျော့နည်းလာသည်။ ရေရှည်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ရေအသုံးချမှုနည်းပြီး ရေကိုချွေတာနိုင်သော အပင်လိုအပ်ချက်လိုက်ပြီး အစက်ချစိုက်ပျိုးနည်း စနစ် သို့မဟုတ် ရေဖျန်းစိုက်ပျိုးနည်းစနစ်ကို အသုံးပြုခြင်းသည် တစ်ယူနစ်ရေအသုံးချမှုအပေါ်မှာ အထွက်ကို တိုးမြင့်စေပါသည်။ ထိရောက်ကောင်းမွန်သောရေသွင်းစနစ်ကို ကျင့်သုံးခြင်းအားဖြင့် သီးနှံစိုက်ခင်း ဧရိယာ (land and crop area) မှ အငွေ့ပျံဆုံးရှုံး (evapo-transpiration losses) မှုကို လျော့နည်းစေပါ သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို တုံ့ပြန်နိုင်သော နည်းလမ်းအနေဖြင့် စွမ်းအင်ပါဝါကို အသုံးပြု၍ ရေစုပ်စက်ဖြင့် အပင်လိုအပ်သလို ရေပေးဝေခြင်းပါဝင်သည်။ ရေကို အပင်လိုအပ်ချက်ပေါ်မူတည်ပြီး လိုအပ်သလောက်ထည့်သွင်းပေးခြင်းသည် မိုးရေသောက်ဧရိယာများတွင် စိုက်ပျိုးရေများစွာအသုံးပြုခြင်းထက် ပို၍အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်သည်ကို လေ့လာသိရှိရသည်။ သင့်တော်သော မျိုးများကိုအသုံးပြု၍ သီးလှည့်စိုက်ပျိုးပေးခြင်းအားဖြင့် ရေကိုထိရောက်စွာ အသုံးချနိုင်သည်။ 

သီးနှံအစီအစဉ် (Cropping sequence)

ကာလရှည် ရာသီဥတုမခန့်မှန်းနိုင်မှု (ဥပမာ- ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်မြင့်မားခြင်း၊ အပူချိန်မြင့်တက်လာခြင်း၊ အချိန်အခါမဟုတ် ရေကြီးခြင်းနှင့် ခြောက်သွေ့မှု) များသည် သီးနှံများ၏ အထွက်နှုန်းကို လွှမ်းမိုးလျက်ရှိသည်။ အပူလှိုင်းကြောင့် အဖျင်းများခြင်းကို ရှောင်ရှားနိုင်ရန် အပူချိန်မြင့်ချိန်နှင့် ပန်းပွင့်ချိန်မကိုက်ညီနိုင်အောင် မှန်ကန်သော စိုက်ချိန်တွင် စိုက်ပျိုးပေးခြင်းအားဖြင့် သီးနှံအထွက်နှုန်းလျော့နည်းခြင်းကို သက်သာစေပါသည်။ မှန်ကန်သောစိုက်ချိန် စိုက်ပျိုးခြင်းအတွက် မျိုးအလိုက် သုတေသနများစွာပြုလုပ်ရန်လိုအပ် ပါသည်။ ဒေသတစ်ခု၏ ရာသီဥတု အနေအထားကိုလိုက်ပြီး သင့်လျော်သော သီးနှံအမျိုးအစားကို ရွေးချယ်၍ သီးနှံအစီအစဉ်ချမှတ် ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ရာသီဥတုကျ‌ရောက်မှုအပေါ် ကောင်းစွာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်မှုကို ပေးစွမ်းပါသည်။ ၎င်းအတွက် ခေတ်မီသော မြေယာစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်နှင့် ကာလရှည် မိုးလေဝသခန့်မှန်းမှုတို့ လိုအပ်ပါသည်။ 

အရည်အသွေးကောင်းသော မျိုးများရွေးချယ်ခြင်း

ဒေသနှင့်ကိုက်ညီပြီး အရည်အသွေးကောင်းသော သီးနှံမျိုးများရွေးချယ်ခြင်းသည် ရာသီဥတုနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်သော စိုက်ပျိုးနည်းစနစ် တွင် အဓိကသော့ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် နေရာဒေသအလိုက် သင့်တော်သော မျိုးများ ထုတ်လုပ်ခြင်း လိုအပ်သည်။ 

ဘက်စုံစိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး

ရေလွှမ်းသောဒေသနှင့် ပူပြင်းခြောက်သွေ့သောဒေသများတွင် သီးနှံတစ်မျိုးတည်းကို တစ်နေရာတည်းတွင် ဆက်တိုက်စိုက်ပျိုးခြင်းသည် သီးနှံအထွက်နှုန်း ကျဆင်းနိုင်ပြီး အကျိုးအမြတ်နှင့် ဂေဟဗေဒစနစ်ပျက်ပြားမှုများလည်း ကြုံတွေ့ရနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ ဘက်စုံစိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးသည် သီးနှံတစ်မျိုးတည်း စိုက်ပျိုးခြင်းထက် တောင်သူများကြုံတွေ့ ရနိုင်ဖွယ်ရှိသော သက်ရှိသက်မဲ့အကြောင်းတရားများ (biotic and abiotic factors) ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဘေးဒုက္ခအမျိုးမျိုး ကို လျော့နည်းသက်သာစေသည်။

လုပ်ကွက်ငယ်တောင်သူ များအတွက် အမျိုးမျိုးသော စီမံခန့်ခွဲနည်းပညာများအသုံးပြု၍ ရာသီဥတု လိုက်လျောညီထွေဖြစ် ပြီး ထိခိုက်မှုလျော့နည်းအောင်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်သော်လည်း လယ်ယာပိုင်ဆိုင်မှု အနည်းငယ်မှ လက်လုပ်လက်စားလယ်သမားများသည် လယ်ကွက်ငယ်စိုက်ပျိုးခြင်း၊ သီးနှံတစ်မျိုးတည်း စိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်း၊ ခေတ်မီသော ရာသီဥတုတုံ့ပြန်ခံနိုင်သည့် နည်းပညာမရှိခြင်း၊ သင့်တော်သော မွေးမြူ‌ရေးစီမံခန့်ခွဲမှုနည်းပညာမရှိခြင်းတို့ကို ကြုံတွေ့နေရသည်။ 

ရာသီဥတုနှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်သော စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်များတွင် -

သီးနှံစုံ စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်ကို အသုံးပြု၍ ဖန်လုံအိမ်ဓါတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်မှုကို လျှော့ချခြင်း

ကာဗွန်သိုလှောင်မှုကို တိုးမြင့်သော မထွန်မယက်စိုက်ပျိုးခြင်း သို့မဟုတ် သဘာဝဝန်းကျင် မပျက်စိုက်ပျိုးခြင်း

စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းမှ မီသိန်းဓါတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်မှုကို လျော့ချရန် တိုက်ရိုက်အစေ့ချ စိုက်ပျိုးခြင်း

သီးနှံမျိုးကွဲစုံစိုက်ပျိုးခြင်း၊ စိုက်ချိန်ပြောင်းလဲခြင်း၊ မြေဖုံးသီးနှံအသုံးပြုခြင်း၊ အနည်းဆုံး ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ရောဂါပိုးမွှားခံနိုင်ရည်ရှိသော မျိုးများဖော်ထုတ်ခြင်း

သီးနှံမျိုးကွဲစုံနှင့် မြေဆီဩဇာစီမံခန့်ခွဲမှုကို အားပေးသော မြေယာပုံစံများကို ဖော်ထုတ် ခြင်း၊ ဥပမာ-မြေဖုံးသီးနှံ သို့မဟုတ် နှစ်ရှည်ခံသီးနှံများကို ထည့်သွင်းစိုက်ပျိုးခြင်း

သီးနှံသက်တမ်းတလျှောက် အစိုဓာတ်ပြတ်လပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ရေလွှမ်းခြင်းများကို ရှောင်ရှားနိုင်ရန် စိုက်ချိန်ကို ညှိနိုင်းဆောင်ရွက်ပေးခြင်း

သီးနှံသက်တမ်းပေါ်လိုက်ပြီး လိုအပ်ချက်ပေါ်တုံ့ပြန်သည့်နည်းလမ်းကို အသုံးပြ၍ ရောဂါပိုးမွှား ပွားများမှုကို ကာကွယ်ပေးခြင်း 

အနည်းဆုံးထွန်ယက်စိုက်ပျိုးခြင်း သို့မဟုတ် မထွန်မယက်စိုက်ပျိုးခြင်းကဲ့သို့သော စိုက်ပျိုး နည်းစနစ်များပြောင်းလဲခြင်း၊ ရေထိန်းနိုင်မှုစွမ်းအားကောင်းမွန်စေရန် မြေဖုံးစိုက်ပျိုးခြင်း၊ ဥပမာ-ကောက်ပဲသီးနှံများတွင် မြေဖုံးစိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် အကျိုးပြုပိုးမွှားများ၏ နှိမ်နင်းမှု (bio-control of predator) ဖြင့် ပျပိုးကျရောက်မှု (infestation of aphid) ကို လျော့နည်းခြင်း

ခြောက်သွေ့မှုကို လျော့နည်းသက်သာစေရန် မြေယာစိုက်ပျိုးနည်းစနစ်၏ ဂေဟစနစ်ကို ပြောင်းလဲလုပ်ကိုင်ခြင်း၊ ဥပမာ- (၁) လယ်မြေများကို ယာမြေပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးခြင်း၊ (၂) မိုးလေဝသ တိကျခန့်မှန်းမှုပေါ်အခြေခံသော မိုးရေသောက်စိုက်ပျိုးခြင်း၊ (၃) ကောင်းမွန် သော ရေသွင်းရေထုတ်စနစ်အသုံးပြုခြင်း

မိုးကောင်းသောက်ဒေသများတွင်  ရေထိန်းသိမ်းနိုင်မှုစွမ်းအားတိုးမြင့်ပြီး အစိုဓါတ်ဆုံးရှုံးမှု ပမာဏကို လျော့နည်းစေရန် ပုံမှန်မြေကြီးကို ထွန်ယက်ပေးခြင်းနှင့် ကာလရှည်ခြောက်သွေ့ သောဒေသများတွင် အစိုဓါတ်ဆုံးရှုံးမှုသက်သာစေရန် စိုက်ပြီးသီးနှံပင်ကြွင်းပင်ကျန်များ ဖြင့် မြေဖုံးပေးခြင်း၊ မြေဖုံးသီးနှံစိုက်ပျိုးပေးခြင်း၊ လက်ဆင့်ကမ်းသီးနှံစိုက်ပျိုးပေးခြင်း ကဲ့သို့သော နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုခြင်းနှင့်

ဖန်လုံအိမ်ဓါတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်မှုကို လျော့နည်းသက်သာစေသော မြေယာစီမံခန့်ခွဲသည့် နည်းလမ်းကို အသုံးချခြင်း၊ ဥပမာ- ဖွံ့ဖြိုးဆဲတိုင်းပြည်များတွင် သစ်စိမ်းမြေဩဇာ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ သီးညှပ် သို့မဟုတ် လက်ဆင့်ကမ်းသီးနှံစိုက်ပျိုးခြင်း၊ နှစ်ရှည်သီးနှံနှင့် စားကျက်မြက်တိုးမြင့်စိုက်ပျိုးခြင်းကဲ့သို့သော မြေကြီး၏ကာဗွန်သိုလှောင်မှုပမာဏကို တိုးမြင့်စေသောနည်းလမ်းများကို အသုံးပြုနိုင်သည်။  

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟု ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်