အာလူးနှောင်းပင်ကျနာ (လောင်းမည်း) ရောဂါ (Late Blight of Potato)

12/01/2018 09:31 AM တွင် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန မှ ရေးသား
ရောဂါဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည့်ဒေသ
 မိုးတွင်းအာလူးစိုက်ပျိုးသည့် တောင်ပေါ်ဒေသများတွင်နှစ်စဉ် လောင်မည်းရောဂါ ပုံမှန်ကျရောက်လေ့ရှိပါသည်။ မိုးများသည့်နှစ်များ၌ ခင်းလုံးကျွတ် သေကြေပျက်စီးနိုင်ပါသည်။ မြေပြန့်ဒေသတွင်မူ အချိန်အခါမဲ့ မိုးရွာသွန်း လျှင်သော်လည်းကောင်း၊ စိုထိုင်းဆများသည့်ကာလတွင်လည်းကောင်း၊ ဤရောဂါဖြစ်ပေါ် တက်ပါသည်။
 
ရောဂါပင်ပြလက္ခဏာ
အာလူးပင်အစိတ်အပိုင်းအားလုံးနှင့် မြေအောက်အာလူးသီးတွင်လည်း ရောဂါလက္ခဏာတွေ့ရသည်။ အောက်ရွက် ၏အနား(သို့မဟုတ်) အဖျားတွင် ရေနာကွက်စတင်ဖြစ်ပေါ်ပြီး ရက်အနည်းငယ်အတွင်း ညိုမည်း (သို့မဟုတ်) အမည်း (သို့မဟုတ်) ခရမ်းမည်းရောင်အကွက်ကြီး ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ အနာကွက်ပတ်လည်တွင် စိမ်းဖျော့ (သို့မဟုတ်) အဝါရောင် တွေ့ရှိရပြီး ရာသီဥတုစွတ်စိုအေးမြပါက အနာကွက်ပတ်လည်တွင် အဖြူရောင် မှိုမျှင်နု များကိုတွေ့ရသည်။ အထူးသဖြင့် အရွက်အောက်မျက်နှာပြင်ရှိ အနာကွက်ပတ်လည်တွင် မြင်သာပြီး စွတ်စို အေးမြမှု အချိန်ကြာမြင့်ပါက အပေါ်မျက်နှာပြင်၏ အနာကွက်ပတ်လည်တွင်လည်း မြင်တွေ့ နိုင်သည်။ စွတ်စိုမှု အချိန်ကြာသည်နှင့်အမျှ အနာကွက်သည် တစ်ရွက်လုံးသို့ပျံ့နှံ့သွားပြီး၊ ရွက်ညှာမှတဆင့် အကိုင်း၊ ပင်စည်သို့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ကာ တစ်ပင်လုံးအမည်းရောင်ပြောင်းပြီး သေဆုံးသွားသည်။
၎င်းမှတဆင့် အာလူးသီးသို့ ရောဂါကူးစက်သွားပြီး အညိုရောင်အနာချိုင့်ခွက်များ ဖြစ်ပေါ်ကာ ပုပ်ဆွေး သွား သည်။
 
 
ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်းများ
၁။ ခံနိုင်ရည်ရှိမျိုးများ ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးပါ။ ယာယီအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရနိုင်သော CIP-24, Kufrijyoti  နှင့် စပ်မျိုးစေ့များ အသုံးပြုပါ။
 
၂။ မှိုသတ်ဆေးကို အာလူးစိုက်ပြီး မိုးဖြိုင်ဖြိုင်စရွာသည့်ကာလတွင် (မိုးမရွာသည့်မနက်ပိုင်း၌ အချိန်လု၍) စတင် ပက်ဖျန်းပါ။ မိုးအုံ့မှိုင်းခြင်း၊ မိုးဆက်တိုက်ရွာခြင်းများ ရက်ဆက်ဆိုသလို ဖြစ်ပေါ်နေပါက မိုးအခြေအနေကို ကြည့်၍ ၅ ရက်ခြားထပ်ဖျန်းပါ။ နေပူသည့်နေ့များဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေပါက ဆေးဖျန်းရက်ကို သင့်တော်သလို ခြားနိုင်ပါသည်။
Meltalaxyl + mancozed (ဥပမာ- Fortazeb) ၊ chlorothalonil (ဥပမာ- ဘန်ကိုနေး၊ ဖော်နေးလ်)၊ mancozeb (ဥပမာ- ဒိုင်သိမ်း၊ အဂရိုဇက်၊ အင်ဒိုဖေးလ်)၊ iprovalicarp + propineb (ဥပမာ- အင်ဗင်တို)၊ ကော့ပါးအခြေခံမှိုသတ်ဆေးများ (ဥပမာ- ကိုဆိုက်၊ ဘော်ဒိုထုံး + ဒုတ္တာဖျော်ရည်) တို့ကို ဆေးထုပ်ပါ အညွှန်းအတိုင်းသုံးပါ။
 
၃။ မတ် - ဧပြီလတွင်စိုက်သည့် ကုန်းအားလူးသည် နောက်ပိုင်းကာလအနည်းငယ်သာ ရောဂါကျတတ်ပြီး ဧပြီ-မေတွင်စိုက်သည့် မိုးအာလူးသည် စိုက်ချိန်အလယ်ပိုင်းခန့်တွင် ရောဂါကျတတ်ပါသည်။ ဩဂုတ်လစိုက် အာလူး တွင်မူ အပင်ပေါက်ကတည်းက မိုးများသဖြင့် ရောဂါစကျနိုင်ပြီး ဆေးကြိုတင်ပက်ဖျန်းရန် လိုအပ်ပါသည်။ မည်သည့် အချိန်တွင် စိုက်သည်ဖြစ်စေကာမူ မိုးစွေသော ကာလများရှိလာပါက ဆေးဖျန်းသင့်ပါသည်။ ရောဂါ မြင်ရမှ ဆေးစဖျန်းလျှင် နိုင်ရန်မလွယ်ပါ။
 
 
ကိုးကား - စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...
Read more Facebook စာမျက်နှာသို့သွားရန်

ဆွေးနွေးချက်များ

ဆွေးနွေးရန်