ဆင်းသီဟအောက်တိုဘာလသည် မိုးနှောင်းရာသီနှင့် ဆောင်းရာသီကူးသည့်လလို့ နားလည်မိသည်။ မိုးစပါးအချို့ရိတ်သိမ်းကြမည်။ အချို့မှာ ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ကြရဦးမည်။ မိုးနှောင်းသီးနှံအချို့ စိုက်ဆဲဖြစ်သလို ဆောင်းရာသီသီးနှံအချို့ကိုလည်း စတင် စိုက်ပျိုးကြတော့မည်။
မိုးစပါးသီးနှံ
အများစုမှာ မျိုးပွားပိုင်းကာလ (Reproductive Phase) ကိုရောက်ပြီ။ ဒီကာလက စပါးအထွက်နှုန်းမိတ်ဖက်တစ်ခုဖြစ်သော တစ်နှံရှိစပါးစေ့အရေအတွက်များဖို့ အရေးကြီးသည့်ကာလပါ။ တစ်နှံမှာ စပါးစေ့အရေအတွက်(number of grains per panicle)များလေ တစ်ဧက စပါးအထွက်မြင့်မားဖို့ အခွင့်အလမ်းများလေဖြစ်ပါသည်။
အာဟာရချို့ယွင်းမှုမရှိစေရေး (အထူးသဖြင့် နိုက်ထရိုဂျင်) ကျွေးပေးသင့်ပါသည်။ စိုက်ချိန်စောသည့်စပါးခင်းတွေ ရင့်မှည့်သည့်ကာလ(Ripening Phase)ကို ရောက်နေပြီ။ ဒီကာလက အောင်မြင်သောစပါးစေ့ရာခိုင်နှုန်း (percentage of filled grains) များဖို့နှင့် အစေ့ ၁၀၀၀ အလေးချိန် (weight of 1000 grains) ကောင်းဖို့ အရေးကြီးသည့်ကာလဖြစ်သည်။
အလေအလွင့်နည်းပါးစေရန် ရိတ်သိမ်းချိန်မှန်တွင် ရိတ်သိမ်းပါ၊ ရိတ်သိမ်းပြီးလျှင်ပြီးချင်း ချက်ချင်းချွေလှေ့ဖို့ လိုပါသည်။
မျိုးစေ့ထုတ်စပါးစိုက်ခင်း
ပင်ပွားအများဆုံးထွက်ချိန်မှာ ပထမအကြိမ် မျိုးကွဲနှုတ်ပယ်ခြင်းလုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက် ပြီးစီးကြမည်ဟု ယူဆသည်။ ပန်းပွင့်ချိန်နှင့် မရိတ်သိမ်းမီအချိန်တို့မှာ ဒုတိယအကြိမ်နှင့် တတိယအကြိမ် မျိုးကွဲနှုတ်ပယ်ခြင်းလုပ်ငန်းတို့ကို စနစ်တကျဆက်လက်ဆောင်ရွက်ဖို့ ဖြစ်ပါသည်။
ပန်းပွင့်ချိန်မှာ စပါးအနှံများ ပန်းပွင့်ဖြစ်ပေါ်မှုကိုကြည့်ပြီး ပန်းပွင့်စောလွန်းခြင်း၊ နောက်ကျလွန်းခြင်းဖြစ်သော အပင်များကို နှုတ်ပယ်ဖို့ပါ။ မရိတ်သိမ်းမီတွင်တော့ ရင့်မှည့်မှုစောလွန်း၊ နောက်ကျလွန်းသောအပင်များ၊ စိုက်သည့်မျိုးနှင့် စပါးအစေ့ပုံသဏ္ဍာန်၊ အရောင်နှင့် အရွယ်အစားကွဲပြားသောအပင်များကို ကုန်စင်အောင် နှုတ်ပယ်ရမှာဖြစ်ပါသည်။
နေကြာသီးနှံ
အများစုစစိုက်တာကတော့ စက်တင်ဘာလပါ။ အခု အောက်တိုဘာလမှာ ပြီးစီးအောင် စိုက်ပျိုးရန်ဖြစ်သည်။ တစ်ဧကအထွက်အများဆုံးရရှိစေမည့် ရေဆင်းစပ်မျိုးနေကြာ-၁ နှင့် ဆင်းရွှေကြာ-၂ နေကြာမျိုးတို့ကို စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ ထယ်ရေးနက်နက် ထွန်ရေးညက်ညက်ဖြင့် မြေပြုပြင်စိုက်ပျိုးရန် ဖြစ်ပါသည်။
အပင်သက်တမ်း ၁၅ ရက်သားရှိချိန် တစ်ကျင်းတစ်ပင်ချန်၍ သားခွဲရန်လိုသည်။ အပင်ငယ်စဉ် ကြားလိုက်ပေါင်းရှင်းခြင်းလုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်ပါသည်။
မတ်ပဲသီးနှံ
ရာသီနှင့် ရေမြေအခြေအနေအရ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းလို အချို့ဒေသတွေမှာ အောက်တိုဘာတတိယပတ်ဆို စတင်စိုက်နိုင်တော့မည်။
ဒေသရေမြေနှင့်ကိုက်ညီသည့် ရေဆင်းမတ်ပဲမျိုးများကို တစ်ဧကလျှင် အပင်ဦးရေတစ်သိန်းအပြည့်အဝရရှိရန် တန်းကြား တစ်ပေခွဲ၊ ပင်ကြား ၄ လက်မထားရှိ စိုက်ပျိုးပါ။
စိုက်သည့်အခါ နိုက်ထရိုဂျင်အာဟာရအတွက် ပဲမြစ်ဖုဇီဝမြေသြဇာနှင့် လူးနယ်စိုက်ပျိုးသင့်သည်။
အပင်ငယ်စဉ် မှိုရောဂါကျရောက်ဖျက်ဆီးတတ်သည်။ မြေတွင်းအောင်းပိုးနှင့် ပင်စည်ထိုးယင်ကလည်း ကျရောက်တတ်သေးတာပါ။ ကြိုတင်ကာကွယ်ရန်ဖြစ်ပါသည်။
ပေါင်းမြက်ကင်းစင်ရေးကတော့ အပင်ပေါက်ပြီး (၂) ပတ်သားကနေ ပန်းပွင့်ချိန်ထိ ကင်းစင်အောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ဖြစ်ပါသည်။
ပဲတီစိမ်းသီးနှံ
အောက်တိုဘာလယ်ဆိုရင် စတင်စိုက်သည့်ဒေသတွေရှိသည်။ ညအပူချိန်မြင့်သော မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်းဒေသအချို့မှာပါ။
အပင်ပေါက်နှုန်းကောင်းမွန်သော အဝါရောင်မိုစေ့ရောဂါဒဏ် ခံနိုင်သည့်မျိုးကို သုံးရန် ဖြစ်သည်။ ရေဆင်းပဲတီစိမ်း-၁၁ နှင့် ရေဆင်းပဲတီစိမ်း-၁၄ မျိုးများကို စိုက်ပျိုးသင့်ပါသည်။
ပဲမျိုးစုံသီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်လေတော့ နိုက်ထရိုဂျင်အာဟာရအတွက် ပဲမြစ်ဖုဇီဝမြေသြဇာနှင့် လူးနယ်စိုက်ပျိုးရမှာ ဖြစ်ပါသည်။
တစ်ဧကလျှင် အပင်ဦးရေတစ်သိန်း အပြည့်အဝရရှိရန် တန်းကြား တစ်ပေခွဲ၊ ပင်ကြား ၃ မှ ၄ လက်မထားရှိ စိုက်ပျိုးရန်ဖြစ်သည်။
မတ်ပဲလိုပင် အပင်ငယ်စဉ် မှိုရောဂါကျရောက်ဖျက်ဆီးတတ်သေးတာပါ။ ပင်စည်ထိုးယင်လည်း ကျရောက်ဖျက်ဆီးတတ်တာဖြစ်သည်။ ကြိုတင်ကာကွယ်ရမှာ ဖြစ်ပါသည်။ ပေါင်းမြက်ကိုတော့ အပင်ငယ်စဉ်မှာ နိုင်နင်းအောင် နှိမ်နင်းထားဖို့ ဖြစ်ပါသည်။
အောက်တိုဘာလတွင် မုတ်သန်ဆုတ်ခွာသော်လည်း ဒေသအချို့တွင် မိုးကြီးရွာခြင်း၊ မိုးစွေခြင်းတွေ ဖြစ်တတ်ပါသည်။ ရိတ်သိမ်းဆဲစပါးများအလေအလွင့်မဖြစ်စေရေး၊ စိုက်ပျိုးဆဲ ဆောင်းသီးနှံများ အပင်ခြေရေမဝပ်စေရေး ကြိုတင်ကာကွယ်ဆောင်ရွက်ကြရန်ဖြစ်ပါသည်.
မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ
ဆွေးနွေးချက်များ
-
{{ comment.user.name }} - {{ formatDate(comment.created_at) }}
{{ comment.comment }}
{{ question.title }}