တရုတ်နယ်စပ်က ခြားနားလာတဲ့ လူမှုဘဝများ (၂)

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါဖြစ်လာချိန်မှာတော့ နယ်စပ်ကို တင်းကျပ်ဖို့ အရေးတကြီး လိုအပ်လာပါတော့တယ်။ ဒေသဆိုင်ရာအစိုးရတွေရဲ့ ဦးစားပေးကိစ္စက ကိုဗစ်ကူးစက်ရောဂါ ဘယ်နည်းနဲ့မှ ဝင်မလာအောင် ဖြတ်တောက်ဟန့်တားရေးဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်နိုင်ငံခြားသား၊ ဘယ်နိုင်ငံခြားကုန်ပစ္စည်းကိုမဆို သံသယစာရင်း သွင်းထားပါတယ်။

တောတောင်တွေထဲက နယ်စပ်ဂိတ်စခန်းတွေကို အဝေးထိန်းစနစ်နဲ့ စောင့်ကြည့်ထိန်းချုပ်စေဖို့ ဒေသခံတွေကို လုပ်အားပေးခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။ ကျူးကျော်လာသူ မျက်နှာစိမ်းတွေကို ဖမ်းမိရင်လည်း ဆုကြေးထိုက်ထိုက်တန်တန် ချီးမြှင့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတစ်ခုနဲ့ အင်တာဗျူးမှာ နယ်ခြားစောင့်လုပ်အားပေးတစ်ယောက်က သူ နယ်စပ်မှာ အစောင့်တာဝန်ယူခဲ့စဉ် အဆိပ်ပြင်းတဲ့ မြွေကြီးတွေ၊ ဓားကိုင်ဆောင်လာတဲ့ မူး‌ယစ်ဆေးမှောင်ခိုသမားတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပုံကို ပြောပြပါတယ်။

"တိုင်းပြည်က ကိုယ့်ကို ဘယ်ဒေသမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်စေလိုလို၊ သွားဖို့အဆင်သင့်ပါ" ဆိုပြီး သူက ဂုဏ်ယူဝံ့ကြွားစွာ ပြောဆိုနေပါတယ်။

တချိန်တည်းမှာပဲ နယ်စပ်တစ်လျှောက်မှာ အတားအဆီးတွေ အခိုင်အမာ ချဲ့ထွင်ဆောက်လုပ်ဖို့ ဒေါ်လာသန်းရာပေါင်းများစွာ လျာထားခဲ့ပါတယ်။ ယနေ့တော့ တချို့တွေ အမွှမ်းတင်ခေါ်သလို 'တရုတ်တောင်ပိုင်းမဟာတံတိုင်းကြီး' ဟာ စိုက်ခင်းနဲ့ တောတန်းတွေကြား ဖြတ်သန်းကိန်းဝပ်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။ တချို့‌နေရာတွေမှာ မြေကြီးကနေ လိုဏ်တူးပြီး ခိုးဝင်တာမျိုးကို ကာကွယ်နိုင်အောင် တံတိုင်းကို နက်နက်တူးကာ တည်ဆောက်ထားပါတယ်။ တချို့နေရာတွေမှာတော့ ကင်မရာနဲ့ လှုပ်ရှားမှုအာရုံခံစနစ်တွေ တပ်ဆင်ထားပြီး မသင်္ကာစရာတစ်ခုခု ‌ထောက်လှမ်းမိတဲ့အခါ တိုက်ရိုက်မှတ်တမ်းဗွီဒီယိုကို အနီးဆုံးက နယ်ခြားစောင့်တွေရဲ့ မိုဘိုင်းဖုန်းတွေထဲဆီ ပေးပို့အောင် စီမံထားပါတယ်။

ဒေသတွင်းခေါင်းဆောင်တွေကတော့ ဒီတံတိုင်းကြီးနဲ့ အခြားနယ်စပ်လုံခြုံရေးအစီအမံတွေကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်အမှုအခင်းတွေ တော်တော်လျော့ပါးသွားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဇွန်လက သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုမှာ ယူနန်ပြည်နယ် ရဲအရာရှိတစ်ဦးက သူတို့ဟာ ကပ်ရောဂါကို အခွင့်အလမ်းတစ်ခုသဖွယ် အသုံးချပြီး နယ်စပ်ဒေသလုံခြုံရေးကို မြှင့်တင်ခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

အကျိုးရလဒ်အဖြစ် ၂၀၂၁ နှစ်ကုန်ပိုင်းနောက်ပိုင်း မူးယစ်ဆေးဝါးဖမ်းဆီးရမိမှုပမာဏ ၆၂ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့တယ်လို့ ပြောဆိုပါတယ်။ လိမ်လည်မှု၊ လောင်းကစားနဲ့ မူးယစ်မှောင်ခိုကိစ္စတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ တရားမဝင်နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုတွေလည်း တမုဟုတ်ချင်း ကျဆင်းခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

သံသယဖြစ်ဖွယ် ရာဇဝတ်သား ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့တယ်လို့ဆိုတဲ့ သူ့စကားကတော့ ဟုတ်ပါ့မလား ထင်စရာဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ယူနန်ပြည်နယ်၊ ရွှေလီမြို့ခံတွေက နယ်စပ်ကို တရားမဝင် ဖြတ်ကျော်ဖို့ တော်တော်လေး ခက်သွားပြီဆို‌တာတော့ တစ်ညီတည်း ဝန်ခံကြပါတယ်။

နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွေ ရေးသားတာကတော့ ခုလို ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲမှုကို ယူနန်ပြည်သူတွေက ကျေနပ်နေကြပါတယ်တဲ့။ "ကျွန်တော်တို့ကတော့ ပိုပြီးလုံခြုံသလို ခံစားရတယ်။ ကိုယ်နိုင်ငံက ပိုပြီး ဩဇာမြင့်လာသလို ခံစားရတယ်" လို့ အစိုးရပိုင် ယူနန်ဒေးလီးသတင်းစာက ဒေသခံတစ်ယောက်ကို ကိုးကားရေးသားပါတယ်။

တချို့သော ရွှေလီမြို့ခံတွေကလည်း ခုလို ထိန်းချုပ်လိုက်တဲ့အတွက် တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲမှုတွေကို ထိထိရောက်ရောက် လျှော့ချနိုင်တယ်လို့ ထောက်ခံပြောဆိုပါတယ်။ တချို့ကလည်း တရုတ်နယ်စပ်တံတိုင်း အောင်မြင်ပြီးစီးတာကို မက္ကဆီကိုနဲ့ နယ်စပ်တံတိုင်း ဆောက်ဖို့လုပ်ရာမှာ မအောင်မြင်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်အဖြစ်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြောဆိုကြပါတယ်။ တရုတ်အမျိုးသားရေးသမား ဘလော့ဂါတွေဆိုရင် အမေရိကန်သမ္မတဟောင်းကို လှောင်‌ပြောင်နေကြပါတယ်။ ထရမ့်အနေနဲ့ တရုတ်ဆီ အပ်ပြီး တံတိုင်းဆောက်မယ်ဆိုရင်တောင် ပြီးတာ ကြာနေလောက်ပြီလို့ အင်တာနက်သုံးစွဲသူတစ်ယောက်က လှောင်ထားပါတယ်။

ဒါကတော့ ဝါဒဖြန့်မှုအပိုင်းတွေပေါ့။ တကယ်တော့ ယူနန်ပြည်နယ်သူပြည်နယ်သားတွေဟာ စိတ်ပျက်စရာများစွာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ရွှေလီမြို့ဟာ ကိုဗစ်ကာလအတွင်း တော်တော်ဒုက္ခတွေ့ခဲ့ပါတယ်။

ဒီမြို့ဟာ တရုတ်နိုင်ငံထဲမှာ အတင်းကျပ်ဆုံးနဲ့ အချိန်ကာလအကြာဆုံး လော့ဒေါင်းချခံခဲ့ရတဲ့ မြို့တွေထဲကတစ်မြို့ပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်အတွင်းမှာ မြို့ခံတွေ အခြားအရပ်ဒေသ ပြောင်းပြေးတာနဲ့ဆိုတော့ မြို့နေလူဦးရေ ထက်ဝက်ကျော်ကျသွားပြီး နှစ်သိန်းလောက်သာ ကျန်တော့ကြောင်း ဒေသခံအရာရှိတစ်ယောက်က ပြောပါတယ်။ ဒီလို မြို့ခံဦးရေကျဆင်းလာတာအပြင် မြန်မာနိုင်ငံသား များစွာဟာလည်း အတင်းအကျပ် နေရပ်ပြန်ပို့ခံခဲ့ရပါတယ်။ တရုတ်ပြည်ထဲကို ဝင်ဖို့ ကြိုးစားသူတွေဟာလည်း နယ်စပ်တံတိုင်းကို မကျော်ဖြတ်နိုင် ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

အရင်က နီးနီးလေး ခုတော့ ခရီးဝေး

ရွှေလီမြို့မှာပဲ ဆက်ပြီး နေနေသေးသူတွေက သူတို့ဘဝတွေ ပိုပြီး ခက်ခဲကြမ်းတမ်းလာကြောင်း ပြောကြပါတယ်။ အထက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ ဖရဲသီးတောင်သူရဲ့အဖြစ်ကိုပဲ ကြည့်ပါ။ (အပိုင်း - ၁ တွင် ဖော်ပြထား)။ သူဟာ ကိုဗစ်မတိုင်ခင်တုန်းက မြစ်ကို ဖြတ်ကူးလိုက်ရုံနဲ့တင် မြန်မာနိုင်ငံဘက်က သူ့လယ်မြေတွေကို သွားလုပ်လို့ရခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ သူဟာ တရားဝင်နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဂိတ်ကို ရောက်အောင် အရှေ့ဘက်ဆီ ၃၀ ကီလိုမီတာ (၁၉ မိုင်ဝန်းကျင်)လောက် သွားရတယ်။ နယ်စပ်ကို ဖြတ်ပြီးတဲ့အခါ သူ့လယ်မြေတွေဆီ ပြန်ရောက်ဖို့ ၃၀ ကီလိုမီတာလောက် နောက်ပြန်လာရပြန်ပါတယ်။ သူဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံဘက်က မိသားစုနဲ့ မတွေ့ဆုံရတာ ၂၀၂၀ ကတည်းက ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ပြီး အလှကုန်၊ သရေစာ စတဲ့ သာမန်ကုန်စည်တွေကို ဟိုဘက်နိုင်ငံ ဒီဘက်နိုင်ငံ ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားနေခဲ့ကြသူတွေလည်း အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းအလုပ်တွေ ဆုံးရှုံးကုန်ကြပါတယ်။ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းဟာ နယ်စပ်နှစ်ဘက်လုံးမှာ မြင့်တက်သွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ အခုတော့ မြန်မာဘက်ကကုန်တွေဟာ တရားဝင်ဂိတ်တွေကို ဖြတ်ရပြီး အခွန်အတုပ် ကောက်ခံရပါတယ်။ ဒီတော့ ဈေးတွေ မတန်တဆတက်သွားကြောင်း ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။ မြန်မာဘက်က တင်သွင်းတဲ့ ကျောက်မျက်ဈေးတွေဟာ နှစ်ဆလောက်တောင် ခုန်တက်သွားတယ်လို့ ရွှေလီမြို့ခံတစ်ယောက်က ပြောပါတယ်။

ဒေသခံတွေဟာ လယ်ကွင်းလေးဖြတ်ရုံ၊ တောတန်းလေးဖြတ်ရုံနဲ့တင် ဟိုဘက်နိုင်ငံ ဒီဘက်နိုင်ငံ ရောက်လောက်တဲ့အထိ လွယ်ကူခဲ့တဲ့ကာလကို ပြန်လည်တမ်းတနေကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း အများစုဟာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရေး တင်းကျပ်သွားတာကို မတတ်သာတဲ့အဆုံး လက်ခံလာကြရပါတယ်။ “ဒီနယ်စပ်တံတိုင်းကြီးက ရှိနေတော့မှာပဲလေ။ အစကတော့ စိတ်ထဲခံစားရပေမဲ့ ခုတော့လည်း ထုံသွားပါပြီ” လို့ ရွှေလီမြို့ခံ စီးပွားရေးသမားတစ်ယောက်က ပြောပါတယ်။

ပြီး။

တရုတ်နယ်စပ်က ခြားနားလာတဲ့ လူမှုဘဝများ (၁)

https://greenwaymyanmar.com/posts/life_has_changed_along_china_border

■

ဝေယံဟိန်း (B.Ag)

Ref: How life has changed along China’s border with South-East Asia - The Economist

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...