နို့စားနွားများ နွေရာသီအပူဒဏ်မှသက်သာစေရန် အာဟာရဗေဒဖြင့် စီမံခန့်ခွဲနည်း(၁)

နွားများအပူဒဏ်ခံစားရမှုမှ လျော့ကျစေရန် ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် အာဟာရကိုစီမံခန့်ခွဲနိုင်သည်။

ထို့ကြောင့် အပူဒဏ်ခံစားရခြင်းမှ သက်သာစေရန် ပတ်ဝန်းကျင်စီမံခန့်ခွဲသည့်နည်းကို အောက်ပါလင့်ခ်တွင် ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။

https://greenwaymyanmar.com/posts/Cow_heat_stress

အာဟာရဖြင့် စီမံနိုင်သည့်နည်းများတွင်

(၁) ရေ

ရာသီဥတုပူပြင်းနေချိန်တွင် သန့်ရှင်းအေးမြသောရေ လုံလုံလောက်လောက် ဖန်တီးပေးထားခြင်းအားဖြင့် နွားများ၏ အစာစားနှုန်း မကျစေရန် ထိန်းထားနိုင်ပါသည်။ ရာသီဥတုပူပြင်းနေချိန်တွင် နွားတစ်ကောင်သည် တစ်နေ့ ရေ ၁၅၀ - ၂၀၀ လီတာခန့် သောက်သုံးနိုင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

(၂) စွမ်းအင်ဓာတ်

ရာသီဥတုပူပြင်းလာချိန်တွင် အစာစားနှုန်း ကျဆင်းသွားသောကြောင့် စွမ်းအင်ဓာတ်ရရှိမှုလည်း လျော့နည်းသွားပါသည်။ အထူးသဖြင့် နို့ထုတ်လုပ်မှုမြင့်သော အချိန်နှင့် အပူဒဏ်ခံစားနေရသော အချိန်တွင် စွမ်းအင်ဓာတ်ရရှိမှုသည် အခြားစွမ်းအင်များထက် ပိုမိုအရေးကြီးပါသည်။ ထိုအချိန်များတွင် စွမ်းအင်ဓာတ်ရရှိမှု လျော့နည်းသွားလျှင် နို့ထုတ်လုပ်မှုလည်း ကျဆင်းသွားနိုင်သောကြောင့် စွမ်းအင်ဂာတ်ပိုမိုပြည့်ဝသော အစာများ ဖန်တီးပေးထားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ကျွေးသောအစာထဲတွင် အစာနုပမာဏ ပိုထည့်ပြီး အစာကြမ်းပမာဏ လျှော့ချခြင်းအားဖြင့် ယင်းအစာထဲတွင် စွမ်းအင်ဓာတ်ပိုမို ပါဝင်နိုင်ပါသည်။ သို့သော်အစာနုကို စုစုပေါင်းအစာပမာဏ (အခြောက်ဓာတ်) ၏ ၅၅ - ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းထက်ပို၍ ကျွေးလျှင် နို့တွင်းအဆီပမာဏလျော့ကျနိုင်သည့်အပြင် အစာအိမ်အတွင်း အက်ဆစ်ဓာတ်များခြင်းနှင့် ယင်း၏နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် ခြေလက်နာခြင်းဖြစ်ပွားနိုင်ခြင်း၊ အစာအာဟာရအသုံးချနိုင်စွမ်း လျော့နည်းခြင်း စသည်တို့ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

(၃) အစာတွင်ပါဝင်သော အဆီဓာတ်

နွေရာသီပူပြင်းချိန် အစာစားနှုန်းကျနေစဉ်တွင် အစာထဲတွင် အဆီဓာတ် ပိုမိုဖြည့်စွက် ကျွေးခြင်းအားဖြင့်လည်း စွမ်းအင်ဓာတ်ကို ပိုမိုရရှိစေနိုင်ပါသည်။ အဆီဓာတ်သည် ကစီဓာတ်ထက် စွမ်းအင်ဓာတ်ရရှိမှုတွင် ၂.၂၅ ဆခန့် ပိုများပါသည်။ ထို့ကြောင့် အစာထဲတွင် အဆီဓာတ်ဖြည့်စွက် ကျွေးခြင်းဖြင့် စွမ်းအင်ဓာတ် ပိုမိုရရှိသည့်အပြင် အစာချေဖျက်ခြင်းမှ ထွက်ရှိသော အပူဓာတ်များကိုလည်း လျှော့ချနိုင်ပါသည်။ ထို့အပြင် နို့တွင်းအဆီဓာတ်ကိုလည်း တိုးစေနိုင်ပါသည်။ သို့သော်လည်း အဆီဓာတ်သည် အစာထဲတွင် စုစုပေါင်းအစာပမာဏ (အခြောက်ဓာတ်)၏ ၅ -၇ ရာခိုင်နှုန်းထက် ပိုလျှင် နွားများ၏ အစာချေဖျက်နှုန်း ကျဆင်းနိုင်ပါသည်။

(၄) အသားဓာတ်

နွေရာသီ အစာစားနှုန်း ကျဆင်းသောကြောင့် နွားများရရှိသော အသားဓာတ် ပမာဏသည်လည်း လျော့နည်းတတ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျွေးသောအစာထဲတွင် အသားဓာတ်ပမာဏ ပိုမိုပါဝင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ အသားဓာတ်လိုအပ်ချက်ကို တွက်ချက်ရာတွင် အစာထဲတွင် ပါဝင်သော ရာခိုင်နှုန်းထက် စုစုပေါင်းပါဝင်သင့်သော ပမာဏ (ပေါင်/ ကီလိုဂရမ်) ဖြင့်တွက်ချက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

(၅) အမျှင်ဓာတ်

နွားများ၏ အစာအိမ် ပုံမှန်လုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် အမျှင်ဓာတ်သည် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ သို့သော် အစာကြမ်း (အမျှင်ဓာတ်) ကိုချေဖျက်ပြီး ထွက်လာသော အပူဓာတ်ပမာဏထက် ပိုများပါသည်။ ပတ်ဝန်းကျင် အပူချိန်မြင့်တက်နေသည့်အပြင် အမျှင်ဓာတ်များသော အစာကိုစားရလျှင် နွားများအပူဒဏ်ကို ပိုမိုခံစားရတတ်ပြီး အစာစားနှုန်းလည်း ပိုကျဆင်းတတ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် နွေရာသီတွင် အရည်အသွေးမြင့်သော အစာကြမ်းများ ကျွေးခြင်းအားဖြင့် အစာပမာဏအနည်းဆုံးနှင့် လိုအပ်သော အာဟာရကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် အစာအိမ်၏ ပုံမှန်လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် အမျှင်ဓာတ်သည် အစာထဲတွင် အနည်းဆုံး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပါဝင်နိုင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

ကျန်ရှိနေသာ အချက်များကို အပိုင်း-၂ တွင်ဆက်လက်ဖော်ပြပါဦးမည်။

ဒေါက်တာ မင်းအောင်ရေးသားသော "နို့စားနွားမွေးမြူရေး စီမံခန့်ခွဲမှုများ"မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...