ကျူးကျော်ဗေဒါတွေကို ပိုးနဲ့နှိမ်နင်းနေရတဲ့ တောင်အာဖရိကပညာရှင်များ..

တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက ဟာတီးဆည်ဟာ တစ်ခါတုန်းကတော့ ခရီးသွားတွေ စည်းကားရာနေရာ အပန်းဖြေစခန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဧည့်သည်တွေက သဘာဝရှုခင်းတွေကို လာရောက်ကြည့်ရှုခံစားကြသလို ရေပေါ်အားကစားတွေနဲ့လည်း ဆော့ကစားအပန်းဖြေခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီနေ့မှာတော့ ဆည်ကြီးအတွင်းက ဗေဒါတောပင်လယ်ထဲမှာ လှေကလေးတွေ မလူးသာမလွန့်သာဖြစ်နေတဲ့မြင်းကွင်းကသာ ဧည့်သည်တွေကို အသင့်စောင့်ကြိုလျက်ရှိပါတယ်။

ဟာတီးဆည်ကို ဗေဒါပင်တွေ ဝါးမြိုလာခြင်းရဲ့ အကြောင်းကတော့ မိလ္လာအညစ်အကြေးတွေ၊ စက်ရုံထွက်ဓာတုပစ္စည်းတွေ၊ ဓာတ်သတ္တုတွေအပြင် Johannesburg နဲ့ Pretoria ဒေသမြစ်တွေဆီက စီးဝင်လာတဲ့ အမှိုက်သရိုက်တွေ ဆည်ကြီးအတွင်း ညစ်ညမ်းလာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

“ကျွန်တော်တို့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံမှာ ရေထုညစ်ညမ်းမှု အကြီးအကျယ် ကြုံတွေ့နေရပါတယ်” လို့ ဗေဒါပင်တွေအကြောင်း နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော် လေ့လာခဲ့ပြီး ယခုအခါ Rhodes တက္ကသိုလ်၊ ဇီဝနည်းလမ်းသုံးကာကွယ်နှိမ်နင်းရေးဌာနရဲ့ ရေနေပေါင်းနှိမ်နင်းရေးအစီအစဉ်ကို ဦးဆောင်နေသူ ပါမောက္ခ Julie Coetzee က ပြောပါတယ်။

ညစ်ညမ်းပစ္စည်းတွေအတွင်း ပါဝင်နေတဲ့ အပင်အာဟာရဓာတ်တွေဟာ ဗေဒါပေါင်းပင်တွေ ပွားများလာစေတဲ့ အကောင်းဆုံးဓာတ်မြေသြဇာတွေ ဖြစ်နေပြီး ဆည်ကို မှီတင်းကာ အသက်မွေးနေကြသူ ရပ်ရွာလူထုအတွက် အလွန်အင်မတန် စိုးရိမ်စရာကိစ္စ ဖြစ်လာပါတယ်။

အပျော်စီးလှေကုမ္ပဏီ တည်ထောင်ထားသူ အသက် ၅၃ နှစ်ရှိ Dion Mostert ဟာ ဆည်အတွင်း ဗေဒါတွေ ဖုံးလွှမ်းပေါက်ရောက်လာလို့ သူ့လုပ်ငန်း ဆက်လက်မလည်ပတ်နိုင်တော့ဘဲ ဝန်ထမ်း ၂၅ ဦးလုံးကို ဖြုတ်ပစ်ရတော့မယ့်အခြေအနေ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

“လှေတွေ ဘယ်မှရွေ့လို့မရတော့ဘူး။ ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအလုပ်အကိုင်တွေအပေါ် ဆိုးဆိုးရွားရွား ထိခိုက်စေပါတယ်” လို့ Mostert က ဗေဒါပင်တွေကြား ပိတ်မိနေတဲ့ သူ့လုပ်ငန်းရဲ့ အပျော်စီးလှေတစ်စီးကို ညွှန်ပြရင်း ပြောပါတယ်။

ပေါင်းသတ်ဆေးတွေ အသုံးပြုပြီး ဗေဒါပင် နှိမ်နင်းဖို့ သူ စဉ်းစားခဲ့ဖူးပေမယ့် ဒါဟာ လက်ပူတိုက်ပြီး ဖြေရှင်းတဲ့နည်းတစ်ခုသာ ဖြစ်မယ်လို့ ဝန်ခံပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ကံကောင်းတာတစ်ခုက သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ ဒေသခံတွေဟာ ဒီကျူးကျော်ဗေဒါပင်တွေကို ရှင်းလင်းဖို့ နည်းလမ်းကောင်းတစ်ခုကို တွေ့ရှိထားကြပါတယ်။ အဲဒါကတော့ သိပ္ပံအမည် Megamelus scutellaris လို့‌ ခေါ်တဲ့ ဗေဒါစားပိုးကောင်ငယ်တွေကို ဆည်ထဲမှာ လွှတ်ပေးတဲ့နည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အပင်ရဲ့အစာကြောကို စားသောက်တတ်တဲ့ ဒီပိုးကောင်ငယ်တွေဟာ ဗေဒါပင်တွေအတွက် သဘာဝရန်သူပိုးမွှားတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဒီပိုးကောင်နဲ့ ဗေဒါပင်တို့ဟာ တောင်အမေရိကတိုက် အမေဇုန်ရေဝေကြောကနေ လာကြပြီး မူရင်းဇာတိတူသူတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဆည်အတွင်းကို တစ်ခါလွှတ်ရင် အင်းဆက်ကောင်ရေ ထောင်ဂဏန်းလောက် လွှတ်ပေးရတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

ဒီအင်းဆက်တွေဟာ အပင်အစာချက်လုပ်နေစဉ်အတွင်း အရွက်ကနေ အခြားအပင်အစိတ်အပိုင်းတွေဆီ အစာပေးပို့တဲ့ အပင်တစ်ရှုးတွေကို စားသောက်ကာ ပေါင်းပင်ကို သေစေတာဖြစ်ပါတယ်။

ဗေဒါပင်တွေဟာ ဆည်ဧရိယာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်အထိတောင် ဖုံးလွှမ်းထားနိုင်ပြီး အရင်တစ်ခါကတော့ ဒီအင်းဆက်ပိုးတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးမှုနဲ့ ဆည်ပေါ်မှာ ဗေဒါဖုံးလွှမ်းဧရိယာ ငါးရာခိုင်နှုန်းသာ ကျန်အောင် လျှော့ချပစ်နိုင်ခဲ့ဖူးတယ်လို့ Coetzee က ပြောပါတယ်။

အသက် ၄၁ နှစ်အရွယ် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပညာရှင် Patrick Ganda က ဗေဒါစားပိုးကောင်တွေကို ဟာတီးဆည်ရဲ့ အရှေ့တောင်ဘက်မှာရှိတဲ့ Grootvaly Blesbokspruit စိမ့်မြေထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးစခန်းမှာ မွေးမြူပါတယ်။

ဟာတီးဆည်ဟာ အရင်က ငှက်မျိုးစိတ် တစ်ရာကျော်လောက် ကျက်စားရာနေရာဖြစ်ခဲ့ပြီး ခရီးသွားအများအပြားကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ယနေ့မှာတော့ စိမ့်မြေ ရေထုအများစုပေါ်မှာ အပင်တွေ ဖုံးအုပ်နေပြီး ငှက်တွေဟာ ငါးနဲ့ အပင်ငယ်တွေ ရှာဖွေစားသောက်နိုင်ခြင်းမရှိတော့ ယခုတော့ ငှက်မျိုးစိတ် နှစ်ခုသုံးခုသာ ကျန်ရှိတော့တယ်လို့ ၎င်းက ပြောပါတယ်။

အင်းဆက်အသုံးပြုပြီး ဗေဒါပေါင်းတွေကို နှိမ်နင်းတာ အတော်အတန် ထိရောက်အောင်မြင်ပေမယ့် ယခုလိုဖြစ်လာရခြင်းရဲ့ ပင်မအကြောင်းကို ဖြေရှင်းဖို့ များစွာ လုပ်ဆောင်ရဦးမယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက သတိပေးပါတယ်။ အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ ရေဆိုးရေညစ်စီမံခန့်ခွဲမှုအပေါ် ဥပဒေတင်းတင်းကျပ်ကျပ်ပြဋ္ဌာန်းမယ်ဆိုရင် ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ၎င်းတို့က အကြံပြုပါတယ်။

“ကျွန်တော်တို့ဟာ ပိုမိုကြီးမားတဲ့ အရင်းခံပြဿနာကြီးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ‌ရောဂါကို ကုသနေရသလိုမျိုးပါ” လို့ Rhodes တက္ကသိုလ်က သိပ္ပံပညာရှင် Kelby English က ပြောပါတယ်။

ဝေယံဟိန်း (B.Ag)

Ref: South African scientists use bugs in war against water hyacinth weed - Reuters

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...