ကြိုတင်သတိပြုစရာ အာဖရိကအပြင်းဖျားဝက်ရောဂါ (African Swine Fever)

ရောဂါဖြစ်စေသည့်ပိုး

    • စက်ဝိုင်းပုံရှိ DNA အမျိုးအစားဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ရောဂါဖြစ်ပွားသည်။

ရောဂါဖြစ်စေသောတိရစ္ဆာန်

    • အိမ်မွေးဝက်များနှင့် တောဝက်များတွင်  အဖြစ်များသည်။ အသက်အရွယ်မရွေးဖြစ်ပွားနိုင်သည်။

ရောဂါကူးစက်ပျံ့နှံ့ခြင်း

    • ရောဂါပိုးကူးစက်ခံထားရသော ဝက်၊ အညစ်အကြေးများ၊ ဝက်သား၊ ဝက်ထွက်ပစ္စည်းများ၊ သွားရည်၊ နှာရည်၊ မျက်ရည်၊ ဆီး၊ ဝမ်း၊ သွေးနှင့်၊ အသားများနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခြင်း။

    • မွှား (soft ticks of the genus Ornithodoros) ကဲ့သို့သော ကြားခံလက်ခံကောင်များ တွယ်ခြင်း၊ ကိုက်ခြင်း။

    • ရောဂါပိုးနှင့်ထိတွေ့ထားသော ဆေးထိုးအပ်၊ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်း၊ ဖိနပ်၊ အဝတ်အစားနှင့် ယာဉ်တို့မှတစ်ဆင့် ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခြင်း။

    • (၃-၆) လအထိ အေးခဲထားသော ရောဂါပိုးကူးစက်ခံထားရသည့် ဝက်သားများနှင့် ထိတွေ့မိခြင်းများမှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်ပါသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

    • နာတာရှည် ကူးစက်ခံရသောဝက်များတွင် ခြေလက်အဆစ်ရောင်ခြင်း၊ အရေပြားအနာဖြစ်ခြင်း၊ အရေပြား (နားရွက်၊ အမြီး၊ ဝမ်းဗိုက်) နီရဲခြင်း။

    • နာတာရှည် ကူးစက်ခံရသောဝက်များတွင် ကိုယ်အပူချိန်မမှန်ခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန် လျော့ကျခြင်း။

    • ရုတ်တရက်ကူးစက်ခံရသောဝက်များတွင်  အရေပြားနီရဲခြင်း၊ ပန်းခရမ်းပြာအရောင်များပြောင်းပြီး ရုတ်တရက်သေဆုံးခြင်း။

ရောဂါပိုးပျိုးချိန်

    • ပုံမှန်အားဖြင့် (၄-၁၉)ရက် ကြာပါသည်။ ရောဂါပြင်းထန်ပါက သေနှုန်း ၁၀၀% အထိရှိနိုင်ပါသည်။

    • (၃-၄) ရက်အတွင်း ရုတ်တရက်ဖြစ်ပွားသော အခြေအနေများလည်းရှိပြီး ရောဂါပြင်းထန်တတ်ပါသည်။

    • ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအဆင့် (၄) ဆင့်ရှိပါသည်။ အဆင့်ပေါ်မူတည်၍ ရောဂါပြင်းထန်မှုကွာခြားပါသည်။

အဆင့် (၁)

    • အရေပြားတွင် အနီရောင် အစက်များစွာဖြင့် ရုတ်တရက်သေဆုံးမည်။ 

အဆင့် (၂)

    • ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး ၂ ရက်အတွင်း အပြင်းဖျားခြင်း (၁၀၅-၁၀၇ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်)၊ နားရွက်ဖျား၊ အမြီး၊ ရင်ဘတ်နှင့် ဝမ်းဗိုက်အရေပြားတို့တွင် ပန်းခရမ်းရောင်၊ အနီရောင်ဖြစ်နေခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ သွေးဝမ်းသွားခြင်း၊ (၆-၁၃) ရက်အတွင်း သေဆုံးခြင်း၊ ဇီးဝက်မများတွင် သားလျှောခြင်းများတွေ့ရတတ်သည်။

အဆင့်(၃)

    • အဖျားအနည်းငယ်ရှိပြီး အစားအနည်းငယ်သာစားခြင်း၊ (၁၅-၄၅) ရက်အတွင်း သေဆုံးနိုင်သည်။

အဆင့်(၄)

    • ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျခြင်း၊ အပူချိန်အတက်ကျရှိခြင်း၊ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများတွေ့ရခြင်း၊ အရေပြားအနာ၊ ပုပ်ခြင်း၊ ဆွေးခြင်း၊ အဆစ်ရောင်ခြင်းများ တွေ့ရတတ်သည်။

ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း

    • ဇီဝလုံခြုံမှုများ ကောင်းမွန်အောင်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ မွေးမြူရေးခြံကို သန့်ရှင်းစွာထားခြင်းများ ဆောင်ရွက်ရန်၊

    • အခြားခြံမှ အသုံးဆောင်ပစ္စည်းများ ငှားရမ်းသုံးစွဲခြင်းမပြုရန်နှင့် လူအဝင်အထွက် ထိန်းချုပ်ရန်၊

    • အသက်အရွယ်တူဝက်များကိုသာ အတူတူမွေးမြူရန်၊ အပူချိန်၊ စိုထိုင်းဆ၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းမွန်စေရန်၊

    • ရောဂါကင်းရှင်းကြောင်း စိတ်ချရသောခြံမှ ဝက်များကို ဝယ်ယူမွေးမြူရန်၊ ဝယ်ယူသည့်ဝက်များကို မိမိခြံရှိ ဝက်များနှင့်မရောမီ သီးသန့်ခွဲခြားထား၍ ရောဂါကင်းရှင်းမှ မွေးမြူရန်။

ကာကွယ်ဆေး

    • ရောဂါကြိုတင်ကာကွယ်ဆေးမရှိပါ။

ကုသခြင်း

    • ထိရောက်သောကုသဆေးမရှိပါ။

အခြားမှားယွင်းနိုင်သောရောဂါများ

    • ဝက်ဝမ်းကျရောဂါ၊ ဝက်နားရွက်ပြာရောဂါ၊ စိန်ကွက်နာရောဂါ၊ ဆဲလ်မိုနဲလားရောဂါ၊ ပတ်စ်ကျူရဲလားရောဂါ၊ အခြားသွေးအဆိပ်သင့်ရောဂါ။

ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး

    • လူသို့ကူးစက်သောရောဂါမဟုတ်ပါ။

မွေးမြူရေးနှင့်ကုသရေးဦးစီးဌာန

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်