အမေရိကားမှာ လူဖြူမဟုတ်သူများ ပိုးသတ်ဆေးဒဏ် ပိုခံနေရ

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ လူဖြူမဟုတ်သူတွေနဲ့ ဝင်ငွေနိမ့်ပါးတဲ့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတွေဟာ ပိုးသတ်ဆေးထိတွေ့မှုအန္တရာယ်ကို အချိုးအစားမမျှတစွာ ရင်ဆိုင်နေကြရတယ်လို့ လေ့လာမှုသစ်တစ်ခုက ဖော်ထုတ်တင်ပြလိုက်ပါတယ်။

အမေရိကားမှာ အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းသော ပိုးသတ်ဆေးတွေကို လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းမှာ သုံးစွဲနေပြီး လက်တင်အမေရိကလူမျိုး ၈၃ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်တဲ့ အမေရိကန်လယ်လုပ်သားသားထုဟာ ဓာတုဆေးဝါးအန္တရာယ် မလွှဲမရှောင်သာ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

"ဒီလုပ်သားတွေဟာ ပစ်စလက်ခတ် စေခိုင်းအသုံးပြုစရာလို့ ရှုမြင်ခံထားရသူတွေပါ။ လုပ်ငန်းတစ်ခွင်လုံးမှာ အောက်ခြေလူတန်းစားတွေပဲ လုပ်ရစေအောင် စနစ်တကျ ဥပက္ခောပြုထားတာနဲ့ သူတို့တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးအတွက် တန်းတူ အလေးထားဆောင်ရွက်မပေးတာတွေကို ယခုလေ့လာချက်က မီးမောင်းထိုးပြထားပါတယ်" လို့ သုတေသန ပူးတွဲရေးသားသူလည်းဖြစ်၊ တက္ကဆပ်တောင်ပိုင်းတက္ကသိုလ်၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ရာသီဥတုဆိုင်ရာတရားမျှတရေးဌာနရဲ့ ဒါရိုက်တာလည်းဖြစ်သူ ရောဘတ်ဘူးလတ်က ပြောပါတယ်။

ဒီလေ့လာမှုမှာ အမေရိကန်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့်ကာကွယ်တားဆီးရေးဗဟို (CDC) နဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကာကွယ်ရေးအေဂျင်စီ (EPA) တို့ဆီက ရရှိတဲ့ ဒေတာအချက်အလက်တွေအပြင် ရှိရင်းစွဲ ပိုးသတ်ဆေးသုတေသနတွေ့ရှိချက်တွေကို ဆန်းစစ်ခဲ့ပြီး စနစ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မတရားမှုတွေ၊ စည်းမျဉ်းဥပဒေ ကွာဟချက်တွေနဲ့ လယ်လုပ်သားကာကွယ်ရေးအားနည်းမှုတွေကြောင့် လူဖြူမဟုတ်သူတွေဟာ ပိုးသတ်ဆေးထိတွေ့မှုကို အချိုးအစားမမျှတစွာ ကြုံတွေ့နေရတာဖြစ်ကြောင်း ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

အန္တရာယ်မြင့် ပိုးသတ်ဆေး ၁၄ မျိုးအနက် ၁၂ မျိုးရဲ့ ဓာတ်ကြွင်းပါဝင်မှုတွေကို နှစ်ပေါင်း ၂၀ ခန့် စောင့်ကြည့်လေ့လာခဲ့ရာမှာ လူမည်းနဲ့ မက္ကဆီကန်အမေရိကန်တွေရဲ့ သွေးနဲ့ ဆီးအတွင်း တွေ့ရှိမှုဟာ အမေရိကန်လူဖြူတွေမှာ တွေ့ရှိတာထက် ငါးဆလောက်အထိ ပိုများနေတာကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

EPA အဖွဲ့က ပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့  ပိုးသတ်ဆေးဆိုင်ရာ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးဥပဒေတွေထဲမှာ အစားအသောက်ကတစ်ဆင့် စားသုံးသူတွေ ပိုးသတ်ဆေးအထိအတွေ့နည်းအောင် စံချိန်စံညွှန်းတွေ ချမှတ်ထားပေမဲ့ လယ်လုပ်သားတွေ လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း ပိုးသတ်ဆေးထိတွေ့မှုအပေါ် အကာအကွယ်ပေးဖို့တော့ ပျက်ကွက်နေပါတယ်။ 

"ကျင့်သုံးနေတဲ့ ဥပဒေနဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေဟာ လက်ရှိအခြေအနေကို မြဲမြံစေလျက်ရှိပါတယ်" လို့ သုတေသနအစီရင်ခံစာ ပူးတွဲရေးသားခဲ့သူ နေသန်ဒွန်လေးက ပြောပါတယ်။

ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်၊ လယ်လုပ်သားအသင်းရဲ့ ပိုးသတ်ဆေးဘေးကင်းရေးနဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ စီမံကိန်းညှိနှိုင်းရေးမှူး ဂျင်နီအီကိုနိုမော့စ်က "ကျွန်တော်တို့ ဒီပိုးသတ်ဆေးတွေကို စွန့်လွှတ်ပြီး အခြားအစားထိုးစရာတွေ ရှာဖွေသင့်ပြီ။ ဒီဆေးဝါးတွေဟာ လယ်လုပ်သားတွေကိုတင် အဆိပ်သင့်စေရုံမကပါဘူး။ မြေအောက်ရေနဲ့ လူ့အစားအစာတွေအတွင်းပါ ရောက်နေပြီး မြေဆီသြဇာတွေကိုလည်း ဆုတ်ယုတ်စေလျက်ရှိပါတယ်" လို့ ပြောပါတယ်။

အနွမ်းပါးဆုံး လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေမှာတော့ ပိုသတ်ဆေးစက်ရုံတွေအနီး နေထိုင်ကြရတာနဲ့ လူနေအိမ်ရာအတွင်း ပိုးသတ်ဆေးအသုံးများတာတွေကြောင့် လုပ်ငန်းခွင်မှာရော နေအိမ်မှာပါ ပိုးသတ်ဆေးထိတွေ့မှု အဆမတန် မြင့်မားနေပါတယ်။

ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ လူစီယားနား၊ ဂျော်ဂျီယာ၊ တောင်ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ တင်နက်ဆီ၊ အာကန်ဆပ်နဲ့ မစ်ဆိုရီပြည်နယ်တွေမှာ ဒေသလူဦးရေရဲ့ ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က လူဖြူမဟုတ်သူတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ အဲဒီပြည်နယ်တွေအတွင်း ပိုးသတ်ဆေးစက်ရုံ ၃၁ ရုံရှိနေပြီး စက်ရုံတွေအနီး နေထိုင်ကြရသူတွေအနက် လူဖြူမဟုတ်သူ ၆၃ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်နေပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကြွက်နဲ့ ပိုးဟပ်နှိမ်နင်းဖို့ ပိုးသတ်ဆေး သုံးစွဲမှုမှာလည်း ဝင်ငွေနိမ့်ပါးသူတွေနေထိုင်တဲ့ အိမ်ရာအဆောက်အအုံတွေထဲမှာ ပိုမိုမြင့်မားနေကြောင်း လေ့လာမှုက တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဆောက်အအုံတွေ အိုဟောင်းလွန်းခြင်း၊ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုအားနည်းခြင်းနဲ့ လူနေသိပ်သည်းခြင်းတို့က ပိုးသတ်ဆေး အသုံးများစေတဲ့ အဓိကအကြောင်းအရင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ နယူးယောက်ပြည်နယ်မှာဆိုရင် ဝင်ငွေနိမ့်ပြည်သူတွေ နေထိုင်တဲ့ အိမ်ရာတွေထဲက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ပိုးသတ်ဆေးကို အမြဲလိုလို အသုံးပြုလေ့ရှိတယ်လို့ ၂၀၀၂ ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုက ဆိုပါတယ်။ နယူးယောက်စီးတီးမှာ ရှိတဲ့ အာဖရိကန်အမေရိကန်နဲ့ ဒိုမီနီကန်လူမျိုး ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ပိုးသတ်ဆေးဓာတ်ကြွင်း အနည်းဆုံး ၈ မျိုးလောက် တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ အခြားလေ့လာမှုတစ်ခုက ဆိုပါတယ်။

ပိုးသတ်ဆေးထိတွေ့မှုဟာ ကလေးတွေ ဉာဏ်ရည်ဖွံ့ဖြိုးရေးအပေါ် ဆိုးရွားစွာ သက်ရောက်နိုင်စေပြီး လေ့လာသင်ယူနိုင်စွမ်းနည်းခြင်းနဲ့ အမူအကျင့်ပြဿနာတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။

နိုဝင်ဘာလထဲမှာ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ကိုရီဘွတ်ကာက အမေရိကန်ကလေးသူငယ်တွေကို ပိုးသတ်ဆေးဘေးရန်ကနေ အကာအကွယ်ပေးအပ်ရေးဥပဒေတစ်ခု တင်သွင်းခဲ့ပြီး ဥပဒေထဲမှာ အန္တရာယ်အဖြစ်စေဆုံး ပိုးသတ်ဆေးတွေကို ပိတ်ပင်ဖို့လည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ အပါအဝင် ပိုးသတ်ဆေး အသုံးပြုရတဲ့ အဖွဲ့အစည်းပေါင်း ၃၅၀ ကျော်က လွှတ်တော်ကို စာပေးပို့ပြီး အဆိုပါဥပဒေမူကြမ်းကို ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဝေယံဟိန်း (B.Ag)

Ref: People of color more likely to be harmed by pesticides, study finds - The Guardian

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်