နွားအစာမစားရင် လျှာပိုးရှိလို့ဆိုပြီး တောင်သူတွေက ထင်လေ့ရှိကြပါသည်။ တကယ်ရော လျှာပိုးရှိသလား။
နွားရဲ့ လျှာကို ဆွဲထုတ်၍ “ဒီမယ်ကြည့် အဖုလေးတွေအများကြီးဖြစ်နေတယ်”ဆိုပြီး ပြလေ့ရှိကြပါသည်။
တစ်ခါတရံ သူတို့ကိုယ်တိုင် နွားလျှာကို စတီးဇွန်းဖြင့်ခြစ်ခြင်း၊ ငရုတ်သီး၊ ဆားစသည်တို့ဖြင့် လျှာကိုပွတ်ခြင်း၊ ကျွဲ၊ နွားလျှာပွတ်ဆေးဖြင့်ပွတ်ခြင်းတို့ လုပ်တတ်ကြသည်။ ငြင်းချက်မထုတ်လိုပေ။ သို့သော် နွားတွေရဲ့ လျှာမှာ fungiform papillae:filiform papillae; circumvallate papillae ဆိုတဲ့ လျှာပေါ်မှာ အဖုငယ်လေးများ ယခင်ကတည်းကရှိပြီးသားပါ။
လျှာပေါ်မှာရှိတဲ့ အနီဖုငယ်လေးများ (fungiform papillae)ကို လျှာပိုးဆိုပြီး အထင်မှား ခြစ်နေကြပါသည်။ ဆား၊ ငရုတ်သီး၊ လျှာပွတ်ဆေးတွေနဲ့ ပွတ်တိုက်ပစ်နေကြသည်။ တကယ်တမ်း ယင်းအနီဖုငယ်လေးတွေမှာ အစာ၏အရသာကို အာရုံခံစားနိုင်သော အစိတ်ပိုင်းလေးတွေ ပါရှိပါသည်။ အရသာအာရုံကိုခံစားနိုင်သော အာရုံကြောတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ထားပါသည်။ ဒါ့ကြောင့် လျှာပိုးထသည်ဟုဆိုပြီး ဇွန်း စသည်တို့ဖြင့် ခြစ်ရန် မလိုအပ်ပါ။
နွားများ လျှာဖြင့်လျှက်နေခြင်းသည် လျှာပိုးထ၍မဟုတ်ပါ။ တစ်ကောင်နှင့်တစ်ကောင် ရင်းနှီးသော အမူအရာကြောင့်သော်လည်းကောင်း၊ မိခင်က သားငယ်ကို မိခင်စိတ်ကြောင့်သော်လည်းကောင်း လျှာဖြင့် လျှက်လေ့ရှိကြသည်။
ထို့ပြင် စားကျင်း၊ နွားချည်တိုင်၊ နွားချည်ကြိုး၊ မြေကြီးစသည်တို့ကို လျှက်နေခြင်းသည် လျှာပိုးထ၍ မဟုတ်ပါ။ နွားခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သော ဆားနှင့် အခြားသောသတ္ထုဓာတ်များ လိုအပ်ခြင်းကြောင့် လျှက်လေ့ရှိကြသည်။
ထိုအခါမျိုးတွင် လိုအပ်သော ဆား (သို့မဟုတ်) သတ္တုဓာတ်များထည့်ကျွေးခြင်း၊ ဗိုက်တာမင်ကဲ့သို့သော ဆေးဝါးများတိုက်ပေးခြင်း၊ အစာအာဟာရပြည့်ဝစွာကျွေးခြင်းဖြင့် ပျောက်ကင်းစေ နိုင်ပါသည်။
Ref:Dr.myat lin ( vet)၏ “နွားလျှာပိုး ထတတ်လား” ဆောင်းပါး။