ခရမ်းချဥ်ပင်တွင် ကျရောက်လေ့ရှိသော မှိုရောဂါများအကြောင်း

          ခရမ်းချဉ်သည် Solanaceae မျိုးရင်းတွင် ပါ၀င်သော စီးပွားရေး အရ အရေးပါသော သီးနှံဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ခရမ်းချဉ်သီး အမှည့်များကို အစိမ်းလိုက်ဖြစ်စေ၊ ချက်ပြုတ်၍ဖြစ်စေ စားသုံးကြသည်။ ထို့ကြောင့် အိမ်တိုင်းတွင် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော သီးနှံတစ်မျို းဖြစ်လာပါတော့သည်။ ဖျက်ပိုးများ၊ မှိုရောဂါများ နှင့် အာဟာရချို့တဲ့မှုများကြောင့် ခရမ်းချဉ်၏ အရည်အသွေးနှင့် အထွက်နှုန်းများကို ကျဆင်းစေပါသည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ ခရမ်းချဉ်တွင် ကျရောက်လေ့ရှိသော မှိုရောဂါများအကြောင်းကို ဆွေးနွေးတင်ပြချင်ပါသည်။

(၁)စောပင်နာကျရောဂါ(Early blight)

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ   -  Alternaria solani

     ရောဂါလက္ခဏာ - မြေပြင်နှင့်ကပ်လျက်ရှိသော အရွက်အိုများတွင် သေးငယ်သော အမဲစက်လေးများ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာပါသည်။ အရွက်၊ ပင်စည် နှင့် အသီး၏ အညှာပတ်လည်တွင် ဗဟိုတူအကွင်းများဖြင့် အညိုရောင်အနာကွက်များကို တွေ့ရပါသည်။ ရောဂါပြင်းထန်ပါက အပင်၏အရွက် နှင့် အသီးများ ကြွေကျနိုင်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

    • ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသော ခရမ်းချဉ်မျိုးများကို အသုံးပြုပါ။

    • ရောဂါကျရောက်ထားသော ပင်ကြွင်းပင်ကျန်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးပါ။

    • Chlorothalonil ၊ Mancozeb ၊ Azoxystrobin စသော မှိုသတ်ဆေးများကို နှုန်းထားမှန်မှန် အသုံးပြုပါ။

(၂) နှောင်းပင်နာကျရောဂါ( Late blight)

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ  - Phytophthora infestans 

ရောဂါလက္ခဏာ    - အရွက်များအပေါ်တွင်လည်း ရေစိုနာအကွက်များ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ရွက်နားနှင့် ထိပ်ဖျားပိုင်းတွင် တွေ့ရသည်။ ထိုရေစိုနာအကွက်နှင့်အတူ အရွက်အောက်မျက်နှာပြင်တွင် အဖြူရောင်မှိုမျှင်များ ထွက်လာသည်။ ရောဂါကျနေသော အသီးများတွင် ဆီချေးကွက်များကို တွေ့ရသည်။ ဆိုးရွားလာပါက အရွက် နှင့် ပင်စည်များတွင် လျင်မြန်စွာ ညှိုးနွမ်း တွန့်ရှုံလာပြီး တစ်ပင်လုံးသေသွားတတ်ပါသည်။ 

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

    • အာလူး၊ ခရမ်း၊ ငရုတ်ပင်များဖြင့် တွဲဖက်မစိုက်သင့်ပါ( နှောင်းပင်နာကျရောဂါသည် ထိုအပင်များတွင်လည်း ဆိုးရွားစွာ ကျရောက်နိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။

    • ဓာတုဆေးဖြစ်သော Cymoxanil ၊ Chlorothalonil တို့ဖြင့်လည်း ကာကွယ်နှိမ်နင်းနိုင်သည်။

(၃) မှည့်ပျောက်စွန်းရောဂါ (Anthracnose)

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ  - Colletotrichum coccodes

     ရောဂါလက္ခဏာ     -  မိုးရွာပါက မြေကြီးထဲရှိ ရောဂါဖြစ်စေသောမှိုသည် မိုးစက်များနှင့်အတူ ခရမ်းချဉ်သီးကိုထိမိသော နေရာမှ ရောဂါ၀င်ရောက်နိုင်သည်။ ရောဂါဖြစ်စေသောမှိုသည် ခရမ်းချဉ်သီးအစိမ်းကို တိုက်ခိုက်သော်လည်း အသီးမှည့်ချိန်မှသာ ရောဂါလက္ခဏာပြသည်။ ခရမ်းချဉ်အမှည့်ပေါ်တွင် စက်ဝိုင်းပုံ ချိုင့်၀င်နေသော အနာကွက်များ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ အနာကွက်ကြီးထွား လာသည်နှင့်အမျှ အလယ်တွင်အနက်ရောင်‌ပြောင်းလာသည်။ အရွက်နှင့် ပင်စည်များတွင် ရောဂါလက္ခဏာ တွေ့ရနည်းသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

    • ခရမ်းချဉ်မျိုးနွယ် မဟုတ်သော သီးနှံများနှင့် သီးလှည့်စိုက်ပျိုးပါ။

    • Benomyl ၊ Carbendazim ၊ Mancozeb ၊ Chlorothalonil အစရှိသော မှိုသတ်ဆေးတစ်မျိုးမျိုးဖြင့် ပတ်ဖြန်းပါ။

    • အသီးမှည့်ချိန်တွင် sprinkler ဖြင့်ရေဖြန်းခြင်း မပြုလုပ်သင့်ပါ။

(၄) စက်(ပ်)တိုးရီးယားအစက်ပျောက်ရောဂါ (Septoria spot)

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ  - Septoria lycopersici

     ရောဂါလက္ခဏာ     - အရွက်၏ အောက်မျက်နှာပြင်တွင် ဝိုင်းစက်နေသော အစက်အပြောက်များ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ အလယ်တွင် မီးခိုးရောင်ဖြစ်ပြီး အညိုရင့်ရောင် အနားသတ်ထားသော အဝိုင်းကွက်များ တွေ့ရသည်။ အပင်၏ အောက်ခြေမှစ၍ အပေါ်ဖက်သို့ ပျံ့နှံနိုင်သည်။ ရောဂါပြင်းထန်လာပါက အနာကွက်များ များပြားလာကာ အရွက်သည် အညိုရောင်ပြောင်းပြီး ညှိုးနွမ်းလာသည်။ ထိုရောဂါသည် ခရမ်းချဉ်ပျိုးပင်မှ အရွယ်ရောက်သည်အထိ တိုက်ခိုက်နိုင်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

    • Copper-based fungicide ၊ Chlorothalonil ၊ Maneb စသောမှိုသတ်ဆေးများ အသုံးပြုပါ။

မစန္ဒကူးအောင်

Ref;

https://extension.umn.edu/diseases/early-blight-tomato

http://blogs.cornell.edu/livegpath/gallery/tomato/tomato-late-blight/

http://entoweb.okstate.edu/ddd/diseases/tomanthracnose.htm

https://www.missouribotanicalgarden.org/gardens-gardening/your-garden/help-for-the-home-gardener/advice-tips-resources/pests-and-problems/diseases/fungal-spots/septoria-leaf-spot-of-tomato.aspx

(ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်) 

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်