သံ​ချေး​ရောဂါ ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း(ပဲတီစိမ်း/မတ်ပဲ)

• မြန်မာအမည်     = သံ​ချေး​ရောဂါ
• အင်္ဂလိပ်အမည်  = Rust disease
• မှိုအမျိုးအစား     = Uromyces phaseoli typica (Syn: U. appendiculatus)

သံ​ချေး​ရောဂါဟာ ပဲတီစိမ်း၊ မတ်ပဲနဲ့ ပဲမျိုးစုံမှာ ကျ​ရောက်တဲ့ အ​ရေးကြီးမှို​ရောဂါတမျိုးပါ။

သံ​ချေးရောဂါဝင်ပြီဆိုရင် အရွက်မျက်နှာပြင်​တွေမှာ အနီဖု/အနီစက်​တွေ ဖြစ်ပြီး အရွက်​တွေ အစာမချက်နိုင်ဘဲ ​ခြောက်​သွေ့ ​ကြွေကျကုန်ပါတယ်။ ကုသရလွယ်ကူတယ်ဆို​ပေမယ့်၊ အချိန်​နှောင်းမှသိရင်တော့  ကုန်ကျစရိတ်များပြီး အထွက်နှုန်းကို များစွာထိခိုက်​စေပါတယ်။

ဒါ​ကြောင့် ​ပေါ့​ပေါ့ဆဆမ​နေဘဲ ကြိုတင်ကာကွယ် ပြင်ဆင်နိုင်ကြဖို့ ရေးသားတင်ပြ​ပေးလိုက်ပါတယ်။​​

ရောဂါလက္ခဏာ

• သံ​ချေးရောဂါ ကျ​ရောက်​နေပြီဆိုတာ သိနိုင်တဲ့ အဓိကလက္ခဏာကတော့ အရွက်မျက်နှာပြင်​ပေါ်မှာ သံ​ချေး​ရောင် အစက်​အ​ပြောက်လေး​တွေ စတင်​တွေ့ရခြင်းပါ။
• ရွက်​​ပြောက်​ရောဂါနဲ့ ဆင်သ​ယောင်ရှိ​ပေမယ့် သံ​ချေး​ရောဂါကတော့ အရွက်​ပေါ်ကို လက်နဲ့စမ်းကြည့်ရင် ကြမ်းရှရှလေး​တွေ စမ်းမိပါလိမ့်မယ်။ (ရွက်​ပြောက်​ရောဂါဆိုရင် အဖုမရှိပါဘူး)
• အရွက်​မှာ အဓိကကျတတ်​ပေမဲ့ ရိုးတံနဲ့ အသီး​တွေ​ပေါ်မှာလည်း အနည်းငယ်​တွေ့ရတတ်ပါတယ်။
• အချိန်မီ ​ဆေးမဖျန်း/မကုသဘူးဆိုရင် သံ​ချေး​ပြောက်​တွေ များလာပြီး အရွက်တရွက်လုံး၊အပင်တပင်လုံး ပျံ့နှံ့ပြီး တခင်းလုံး ​ခြောက်​သွေ့ကာ အပင်​သေသွားနိုင်ပါတယ်။

ရောဂါကူးစက်ပုံ

• သံ​ချေး​ရောဂါဖြစ်​သော မှိုစပိုး​တွေဟာ ​မြေကြီးထဲမှာ ​ရှိနေ​တဲ့အတွက် မိုးအုံ့ပြီး စွတ်စို​နေချိန် (သို့မဟုတ်) တညလုံး ဆီးနှင်းကျချိန်(သို့မဟုတ်) အခါမဲ့မိုး ရွာသွန်းပြီးချိန်မှာ ယူရီဒီယို စပိုး​တွေ ပွားများတတ်ပါတယ်။
• မြေထဲကတဆင့် ရိုးပြတ်အကြွင်းအကျန်​တွေမှာ ခို​အောင်း​နေပြီး..သီးနှံစိုက်ချိန်မှာ အပင်တလသား ​ကျော် အပွင့်အဖူးဝင်ချိန်မှာ အောက်ဆုံး အရွက်​အောက်မျက်နှာပြင်ကတဆင့် အ​ပေါ်မျက်နှာပြင်ကိုပျံ့နှံ့ကာ သံ​ချေးအဖု​လေး​တွေဖြစ်​စေပါတယ်။
• ရာသီဥတု ပူ​နွေးစွတ်စိုချိန်မှာ မှိုစပိုး​တွေဟာ လေနဲ့အတူ အခြားအပင်/အခင်း​တွေကို ထပ်ဆင့် ပျံ့နှံ့ ကူးစက်​စေပါတယ်။

ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း

• ရိုးပြတ်အကြွင်းအကျန်များကို ရှင်းလင်းပြီးမှ စိုက်ပါ။
• ပေါင်းမြက်များ ​စောစီးစွာ ရှင်းလင်းပါ။
• မျိုးရင်းတူ​သော သီးနှံများနဲ့ သီးညှပ်စိုက်ခြင်း၊ သီးလှည့်စိုက်ခြင်းကို ​ရှောင်ပါ။
• ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်​သောမျိုးကို အသုံးပြုပါ။
• နိုက်ထြိုဂျင်ပမာဏ များ​သော ရွက်ဖျန်းများအသုံးပြုခြင်းကို ​ရှောင်ပါ။

​အော်ဂင်းနစ်နည်းဖြင့် ကာကွယ်ခြင်း

• Salvia officinalis (​ဆေးဖက်ဝင်ကလျာဏီပင်မျိုး)အပင်၊ ပူဒီနာပင် မျိုးရင်းဝင်အပင်များနှင့် Potentilla erecta( နှင်းဆီမျိုးရင်းဝင်အပင်) များမှ ညှစ်ယူရရှိ​သော အရည်ဖြင့် သံ​ချေး​ရောဂါကိုကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

ဓာတုမှိုသတ်​ဆေးဖြင့်ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း

ရောဂါလက္ခဏာ စ​တွေ့တာနဲ့ ​အောက်​ဖော်ပြပါ မှိုသတ်​ဆေးတမျိုးမျိုးကို အညွှန်းပါအတိုင်း ချက်ချင်း ဖျန်းဖို့လိုပါတယ်။

• မန်ကိုဇက်/​ကော့ပါး (ကြိုတင်ကာကွယ်သည့်အဆင့်)
• ဟက်ဇာကိုနာဇိုး (Hexagon) ( ဟက်ဇာဂွန်/ ပရိုမို့စ်/.....)
• ပရိုပီကိုနာဇိုး (Propiconazole) (ပရိုဝမ်း/ဂ​ရေ့စ်/.....)
• အဇိုဇီစထရိုဘင်(Azoxystrobin) (အေဇို/ အဇို/ .....)
• သိုင်အိုဖီနိတ်မီသိုင်း (thiophanate methyl)

ဒို့ဦး​လေး

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။ 

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်