အာလူးဥများ ကွဲအက်ခြင်းပြဿနာ

အာလူးစိုက်ပျိုးသူတောင်သူများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ အာလူးစိုက်ခင်းများတွင် အာလူးဥများ ကွဲအက်လာခြင်းပြဿနာကို ရံဖန်ရံခါ ကြုံတွေ့ရတတ်ပါသည်။ ယင်းပြဿနာသည် ရောဂါကျမှု (Infectious diseases) ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ အပင်များတွင် ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိသော ဇီဝကမ္မဗေဒဆိုင်ရာ ချို့ယွင်း မူမမှန်မှုလက္ခဏာ (Physiological disorder) တစ်ခုမျှသာ ဖြစ်ပါသည်။ အလားတူပြဿနာမျိုးကို ခရမ်းချဉ်၊ ဖရဲနှင့် သခွားမွှေးသီးတို့တွင်လည်း ဖြစ်လေ့ရှိကြောင်းတွေ့ရပါသည်။

ကွဲအက်မှုလက္ခဏာသည် ယေဘုယျအားဖြင့် အာလူးဥများ၏ အဖျားပိုင်းမှစ၍ အလျားလိုက် ကွဲအက်ကြောင်း ဖြစ်လာပြီး ခူးဆွတ်ချိန်တွင် ၎င်းကွဲအက်ကြောင်းများသည် ဥများပေါ်တွင် အက်ကြောင်းဒဏ်ရာများ (healed fissures) အဖြစ် ကျန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယင်းကြောင့် စျေးကွက်တင် ရောင်းချသည့်အခါ မျက်နှာပန်းမလှဘဲ စျေးနှုန်း လျော့နည်းတတ်ပါသည်။

အာလူးဥများ ကွဲအက်မှုလက္ခဏာ
အဓိကဖြစ်စေသောအကြောင်းအရင်းမှာ အာလူးဥများကြီးထွားနေချိန်တွင် မြေတွင်း အစိုဓာတ် (Soil moisture) နှင့် မြေတွင်းအပူချိန် (Soil temperature) တို့ အတက်အကျများပြီး ဟန်ချက်မညီခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးရာသီချိန်အတွင်း အပူချိန်မြင့်မားပြီး မြေအတွင်းမှ ကာလအတန်ကြာ အစိုဓာတ်ပြတ်နေပြီးနောက် ရုတ်တရက် မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့်ဖြစ်စေ၊ ရေပေးသွင်းမှုကြောင့်ဖြစ်စေ အာလူးဥများ ကွဲအက်မှုကိုဖြစ်စေတတ်ပါသည်။ ထို့အပြင် အပင်များအား ပင်ကြားတန်းကြားအကွာအဝေးကို လိုအပ်သည်ထက်ပို၍ ကျဲကျဲစိုက်ပျိုးခြင်း၊ စိုက်ပျိုးမြေအတွင်း ဘိုရွန်ဓာတ်လျော့ကျနေခြင်း၊ နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်ပါသောမြေသြဇာများကို အလွန်အကျွံကျွေးမိခြင်းနှင့် ကျွေးမှုမညီမညာခြင်းတို့သည်လည်း အာလူးဥများကွဲအက်ခြင်းကို ပိုမိုဖြစ်စေသော အကြောင်းအရင်းများပင်ဖြစ်ပါသည်။
အာလူးဥများ ကွဲအက်ခြင်းပြဿနာသည် အပင်စိုက်ပျိုးရာပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေများကြောင့်သာမကပဲ မိမိရွေးချယ်သောမျိုးကြောင့်လည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ မြန်မာပြည်တွင် စိုက်ပျိုးနေသော အာလူးမျိုးများနှင့်ပတ်သက်၍ မျိုးအလိုက် အာလူးဥများ ကွဲအက်မှု ခံနိုင်ရည် ရှိမှု/မရှိမှုများကို သုတေသနပြုဆောင်ရွက်ထားမှု မရှိသေးပေ။ သို့သော်လည်း မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်းက မြန်မာပြည်တွင်း စတင်စိုက်ပျိုးနေပြီဖြစ်သော “Atlantic” မျိုးသည် အာလူးဥကွဲအက်မှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်မဲ့သောမျိုးဖြစ်ကြောင်း စာပေများမှတစ်ဆင့် တွေ့ရပါသည်။
အာလူးဥများကွဲအက်မှုပြဿနာကို လျော့ပါးသက်သာစေရန် ပညာရှင်များအကြံပြုကြသည်မှာ

• အာလူးဥများ ကြီးထွားနေစဉ်ကာလအတွင်း မြေအစိုဓာတ်ကို သင့်တင့်မျှတစွာ ရှိနေအောင်ဆောင်ရွက်ရန်
• သင့်တော်သော ပင်ကြားတန်းကြားအကွာဝေးဖြင့် အပင်များကို ညီညီညာညာစိုက်ပျိုးရန်
• သွင်းရေကို မြေအစိုဓာတ်ရှိနေရုံမျှသာ ညီညီမျှမျှပေးသွင်းရန်နှင့်
• နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်ပါသောမြေသြဇာများကို တိကျသောနှုန်းထားဖြင့် ကျွေးပေးရန် တို့ဖြစ်ကြောင်း စာပေများမှတစ်ဆင့် တွေ့ရပါသည်။ 

ဟန်ဖြိုးအောင် (ဥယျာဉ်ခြံ)

ကျမ်းကိုး
၁။ Potato Physiological Disorders – Growth Cracks (IFAS Extension, University of Florida)
၂။ Photos from Kyaw Htay’s Facebook (ဦးကျော်ဌေး၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်ပါသည်) 

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်