အစာအိမ်ရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့‌‌ နေ့စဉ်အမူအကျင့်များ

30/11/2021 11:30 AM တွင် အစိမ်းရောင်လမ်း အစိမ်းရောင်လမ်း မှ ရေးသား

    အစာအိမ်ရောဂါဝေဒနာကို လူတော်တော်များများခံစားဖူးကြပြီး ဘယ်လောက်ထိဆိုးဆိုးရွားရွားခံစားရလဲဆိုတာကိုလည်း သိကြမှာဖြစ်ပါတယ်။  ဒါကြောင့် မပေါ့ဆသင့်တဲ့ ဒီရောဂါဖြစ်စေတဲ့ နေ့စဉ်အမူအကျင့်တွေကို ဝေမျှသွားပါ့မယ်။

၁။ အစာစားချိန်မမှန်ခြင်း

    အစားအစာကို အချိန်မှန်မှန်မစားခြင်းဟာ အစာအိမ်ရောဂါကိုဖြစ်စေပါတယ်။ ယျေဘုယျအားဖြင့် အစာအိမ်မှအစားအစာတွေကို အလုံးစုံချေဖျက်ချိန်ဟာ ၄ နာရီမှ ၆ နာရီ ကြာပါတယ်။

    အစာအိမ်ထဲမှာရှိနေတဲ့အစာခြေအက်စစ်ဓာတ်ဟာ ပုံမှန်စားနေကျအချိန်တွေမှာပိုထွက်လာပါတယ်။ အဲဒီအချိန် အစာအိမ်ထဲမှာ အစာမရှိရင် အစာအိမ်နံရံတွေကို ပိုမိုထိခိုက်ရောင်ရမ်းစေပါလိမ့်မယ်။

    အဲဒီအခါ ရင်ပူခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ အစာအိမ်အချဉ်ပေါက်ခြင်း ဝေဒနာများခံစားရပါလိမ့်မယ်။ အချိန်ကြာလာရင် အူသိမ်အစနဲ့ အစာအိမ်တွင် အနာဖြစ်ပေါ်စေပါလိမ့်မယ်။

၂။ အိပ်ရာ၀င်ခါနီး အစာစားခြင်း

    အိပ်ရာဝင်ချိန်နဲ့ အလွန်နီးစပ်စွာ ညစာစားခြင်း ဒါမှမဟုတ် အစာပြေအစားအစာ(Snack)များစားခြင်းဟာ အစာအိမ်အချဉ်ပေါက်ခြင်း /ရင်ပူခြင်း( Heartburn)ကိုဖြစ်စေပါတယ်။

    ညစာ ဒါမှမဟုတ် အစာပြေအစားအစာများကို ညအိပ်ရာမဝင်မီ အနည်းဆုံး ၂ နာရီ -၃နာရီလောက်ခြားပြီး စားသုံးရပါမယ်။ သင်ဟာ အစာအိမ်အချဉ်ပေါက်ခြင်း/ရင်ပူခြင်း အလွယ်တကူဖြစ်လေ့ရှိသောသူဆိုရင်တော့ အိပ်ရာရဲ့ခေါင်းရင်းပိုင်းကို ခြေရင်းပိုင်းထက်မြှင့်ပြီး အိပ်သင့်ပါတယ်။

၃။ အစားအစာကို ဗိုက်အရမ်းပြည့်အောင်စားခြင်း

    အစားအစာကို ဗိုက်အရမ်းပြည့်အောင် တစ်ထိုင်တည်းစားတဲ့အခါ ရင်ကယ်ခြင်းနဲ့ အစာအိမ်အက်စစ်လျှံတက်ခြင်း(Acid Reflux)ကိုဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစားအစာစားအခါ တစ်ထိုင်တည်း ဗိုက်အပြည့်မစားဘဲ နည်းနည်းနဲ့ ခဏခဏစားသုံးသင့်ပါတယ်။

    တစ်‌နေ့လျှင် အစာကြီး ၃ကြိမ်စားမယ့်အစား အစာလေး ၄ ကြိမ်မှ ၅ ကြိမ်ခွဲစာခြင်းဟာ အစာအိမ်အတွက်ပိုသင့်တော်စေပါတယ်။

၄။ အစားအစာကို အလွန်မြန်စွာစားခြင်း

    သင်ဟာ အစားအစာကိုအလွန်မြန်စွာစားလေ့ရှိသူဆိုရင် ထိုအမူအကျင့်ဟာ သင့်အစာအိမ်ကို ဒဏ်ပိစေပါလိမ့်မယ်။ အစားအစာကို အရမ်းမြန်မြန်စားလေ့ရှိသူတွေမှာ အစာအိမ်ကျယ်ဖို့အချိန် မရှိခြင်း/ စားရင်းသောက်ရင်းမလိုအပ်တဲ့ လေများပါပူးတွဲမြိုချမိခြင်းကြောင့် ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ အစာမကြေခြင်းနဲ့ လေပွခြင်းတို့ဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။

၅။ အရက်အလွန်အကျွံသောက်ခြင်း

    အရက်အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းဟာ အစာအိမ်အနာများကို ဖြစ်စေပါတယ်။ အစာအိမ်အနာရှိနေပြီးသားသူတွေမှာ အနာကျက်နှုန်းနှေးစေပါတယ်။

၆။ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း

     ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကလည်း အစာရေမြိုအောက်ပိုင်းရှိ ညှစ်ကြွက်သားတွေကို လျော့ရဲစေပြီး အစာအိမ်အက်စစ်အပေါ်သို့လျှံတက်ခြင်း ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါ့ပြင် အစာအိမ်အနာဖြစ်ခြင်း/ပိုဆိုးစေခြင်းအပြင် ရောင်ရမ်းခြင်းကိုဖြစ်‌စေ/ပိုဆိုးစေပါတယ်။ ဒါတင်မက ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းဟာ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ Risk Factorတစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

၇။ ပီကေဝါးခြင်းနဲ့ ဂက်စ်ပါသောအချိုရည်များ

    ပီကေဝါးခြင်းနဲ့ ဂက်စ်ပါသောအချိုရည်တွေဟာ အစာအိမ်လေပွခြင်းကိုဖြစ်စေပါတယ်။

၈။ ဆေးဝါးများသောက်သုံးခြင်း

    Aspirin, NSAID အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေနဲ့ စတီးရွိုက်ဆေးတွေဟာ စာအိမ်ရောင်ခြင်း၊ အစာအိမ်အနာဖြစ်ခြင်းနှင့် အစာအိမ်‌သွေးယိုခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အလွန်အကျွံမသောက်သုံးမိအောင် သတိထားရပါမယ်။

၉။ ဝမ်းနှုတ်ဆေးများ မလိုအပ်ဘဲ အလွန်အကျွံသုံးခြင်း

     မလိုအပ်ဘဲ မကြာခဏ ဝမ်းနှုတ်ဆေးများသုံးပြီး ဝမ်းနှုတ်ပါက အစာခြေဖျက်မှုစနစ်နဲ့ အူလမ်းကြောင်းလှုပ်ရှားမှုစနစ်ကို ကမောက်ကမဖြစ်စေပါတယ်။ ဝမ်းလျှောတဲ့အခါ ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးခြင်းအပြင် အူလမ်းကြောင်းအကျိုးပြု သဘာဝပိုး(Probiotics)လေးများပါ ဆုံးရှုံးသွားတဲ့အတွက် အစာမကြေခြင်းနဲ့  ဗိုက်ကယ်ခြင်းတို့ခံစားရပါလိမ့်မယ်။

၁၀။ စိတ်ဖိစီးမှုများ

    နိစ္စဓူ၀ စိတ်ဖိစီးမှုလွန်ကဲမှုတွေဟာလည်း အစာအိမ်ရောဂါကိုဖြစ်စေပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ အစာမကြေခြင်း၊ အစာအိမ်အောင့်ခြင်း၊ အစာအိမ်အနာပိုဆိုးစေခြင်းနဲ့ အူလှုပ်ရှားမှုမူမမှန်သောရာဂါစု(Irritable Bowel Syndrome-IBS)ကို ပိုဆိုးစေပါတယ်။

၁၁။ အစားအစာများ

     ဆီးများသောအစားအစာများ

- အကြော်များ

- တရားလွန်ပူစပ်သောအစားအစာများ

- ဆိုးဆေးပါသောအစားအစာများ

- မပုပ်မသိုးအောင် တာရှည်ခံဓာတုဆေးဝါးများသုံးထားတဲ့ အစားအသောက်များ

- အမျှင်ဓာတ်လုံလောက်အောင် မစား‌သောက်တာတွေဟာလည်း အစာအိမ်နှဲ့ အူလမ်းကြောင်းရောဂါဝေဒနာတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

Author: Dr. Yin Yin Win

Source - On Doctor


မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ
ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။
Read more Facebook page သို့သွားရန်

ဆွေးနွေးချက်များ

ဆွေးနွေးရန်