ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါတွေအတွက်ကောင်းတဲ့ ချဉ်စော်ကားသီး

Cydonia oblonga Mill.(Quince)

Pseudocydonia sinensis C.K.Schneid.....(Chinese quince) 

Family : Rosaceae   

ချဥ်စော်ကားသီးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး Wikipedia ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ရေးသားထားချက်များကို ကူးယူဖော်ပြပေးလိုက်ပါသည်။ 

ချဥ်စော်ကားသီး ၂ မျိုးကို ဂူဂဲလ်မှာဖော်ပြထားသည်။ ချဉ်စော်ကားသီး၏ အရပ်အမည်မှာ Quince ဖြစ်ပြီး ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ Cydonia oblonga ဖြစ်သည်။ နွေးသမရာသီဥတုရှိသော အာရှတိုက်အနောက်တောင်ပိုင်းဒေသများဖြစ်သော ဥရောပတိုက်နှင့် အာရှတိုက်နယ်ကြားဒေသများသည် ချဉ်စော်ကားသီး၏ဇာတိနေရာဖြစ်သည်။ အပင်မှာငယ်ပြီး မီရာသီအလိုက် အရွက်ကြွေမျိုးဖြစ်သည်။ အပင်သည် ၅မီတာမှ ၈ မီတာအတွင်းမြင့်ပြီး ၄ မီတာမှ ၆ မီတာအထိ အဝန်းကျယ်သည်။ အသီးမှာ ပန်းသီး၊ သစ်တော်သီးများနှင့်ဆင်တူသည်။ အသီးရင့်မှည့်သောအခါတွင် အဝါရင့်ရောင်တောက်တောက်ဖြစ်သည်။ အသီးသည် ရင့်မှည့်ချိန်တွင် ၇ စင်တီမီတာမှ ၁၂ စင်တီမီတာအတွင်းရှည်လျားပြီး ၆ စင်တီမီတာမှ ၉ စင်တီမီတာထိ ကျယ်သည်။ 

ချဉ်စော်ကားသီး 

အသီးမရင့်မှည့်မီတွင် အစိမ်းရောင်ရှိပြီး အဖြူရောင်သမ်းသော မီးခိုးရောင်အမွှေးနုလေးများပါရှိသည်။ ဆောင်းဦးကုန်တွင် အသီးရင့်မှည့်လာပြီးနောက် အမွေးနုများမရှိတော့ဘဲ အသီးမှာ အဝါရောင်ပြောင်းကာ မာကျောသည်။ မွှေးမြသောအသားရှိသည်။ အရွက်များသည် အစိမ်းရောင်ဖြစ်ပြီး ၆ စင်တီမီတာမှ ၁၁ စင်တီမီတာအထိ ရှည်လျားသည်။ အရွက်တွင် အမွေးနုလေးများပါရှိသည်။ 

နွေဦးပေါက်ရာသီတွင် အရွက်နုအသစ်များထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် အဖြူရောင် (သို့မဟုတ်) ပန်းရောင်ရှိသော အပွင့်များပွင့်လာကြသည်။ ပန်းပွင့်သည် ပွင့်ဖတ် ၅ခုပါရှိပြီး ၅ စင်တီမီတာဗြက်ကျယ်သည်။ အသီးစားအပင်ဖြစ်သည်။ ချဉ်စော်ကားသီးပင်၏ မျိုးစိတ် Cydonia ၏ မျိုးကွဲများမှာ တရုတ်နိုင်ငံ ဇာတိဖြစ်သော Chinese Quince (Pseudocydonia sinensis) နှင့် အာရှတိုက်အရှေ့ဘက်ပိုင်းဇာတိဖြစ်ကြသော ပန်းပွင့်သောအပင်မျိုး ၃ မျိုး တို့ဖြစ်ကြသည်။ 

ကမ္ဘာပေါ်တွင် တူရကီနိုင်ငံမှာ တစ်ကမ္ဘာလုံးထုတ်လုပ်သော ချဉ်စော်ကားသီး၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံကိုထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး ချဉ်စော်ကားသီးထုတ်လုပ်နိုင်မှု အမြင့်မားဆုံးတိုင်းပြည်ဖြစ်သည်။ ချဉ်စော်ကားသီးအပင်မှာ ရေခဲသည့်ဒေသများတွင်လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး ၇ ဒီဂရီထက်နည်းသော ရာသီဥတုတွင်သာ ပန်းကောင်းကောင်းပွင့်နိုင်သည်။ 

အပင်မှာ အစေ့မှ ကိုယ်တိုင်မျိုးပွားနိုင်သည်။ ကိုင်းဖြတ်ဆက်ခြင်းဖြင့်လည်း မျိုးပွားနိုင်သည်။ အသီးရင့်မှည့်လာလျှင် အသားမှာ ပျော့ပြောင်းသွားသော်လည်း အသီးကိုမမှည့်မီ နှင်းမကျမီ ပူနွေးသည့်ရာသီတွင် ခူးဆွတ်စားသုံးရန်သာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ချဉ်စော်ကားသီး၏အသားမှာ များသောအားဖြင့်မာကျောသောကြောင့် သစ်သီးယိုပြုလုပ်စားသုံးကြသည်။ ချဉ်စော်ကားသီးကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ ချက်လိုက်လျှင် အနီရောင်သို့ပြောင်းသွားသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အေးသည့်ရာသီဥတုရှိသော တောင်ပေါ်ဒေသများတွင် ပေါက်ရောက်သည်။ ချဉ်စော်ကားသီးကို ငရုတ်သီးမှုန့်၊ ငံပြာရည်တို့ဖြင့်ရောနယ်ကာ အချဉ်ထုပ်၊ အချဉ်ပေါင်း အဖြစ်စားသုံးကြသည်။ ချဉ်စော်ကားသီးအခြောက်ကို ငရုတ်သီးစိမ်းဖြင့်ရောချက်ကာ ချဉ်စပ်ဟင်းရည်အဖြစ်စားသုံးကြသည်။ 

ဆေးဖက်ဝင်ခြင်း 

အသီးသည် မာကြောသည်။ ချုပ်စေသော သတ္တိ astringent ရှိသည်။ အလှစိုက်အပင်အဖြစ် ဥရောပတောင်ပိုင်းတွင် စိုက်ကြသည်။ တရုတ်ရိုးရာဆေးပညာမှာ အသီးကို အဆစ်အမြစ်ရောင်သော rheumatoid arthritis (termed as "damp bi syndrome") ရောဂါကုသရာမှာ သုံးသည်။ 

မကြာသေးမီက လေ့လာတွေ့ရှိချက်အရ အသီးကနေ စစ်ထုတ်ထားသော  extracts of phytochemicals တွေမှာ antioxidant and antiviral properties (virus ကို ဆန့်ကျင်စေသော ဂုဏ်သတ္တိ) များ ရှိနေတာကိုသိရသည်။ ဒီအတွက်ကြောင့် လက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရသော ကပ်ရောဂါအတွက် ချဥ်စော်ကားသီးဖြင့် လေ့လာစမ်းသပ်မှုများပြုလုပ်နေတာ ဖြစ်ပါသည်။

ကိုသက်နိုင်ဦး

ဟုမ္မလင်း

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်