အမျိုးသမီးများနေ့နဲ့ စိုက်/မွေးနယ်ပယ်က အမျိုးသမီးများရဲ့အခွင့်အရေး

အမျိုးသမီးများရဲ့ အခွင့်အရေးအတွက် လှုပ်ရှားမှု၊ ကျားမတန်းတူ ညီမျှမှုရရှိရေး၊ မျိုးဆက်ပြန့်ပွားမှု အခွင့်အရေး၊ အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်ခြင်းနဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်စော်ကားခြင်းတို့ အပေါ် အာရုံစိုက်လာမိစေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး နှစ်စဉ် မတ်လ ၈ ရက်နေ့တိုင်းမှာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုး သမီးများနေ့ (IWD) ကို ကျင်းပကြပါတယ်။

၁၉၀၈ ခုနှစ်က အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့လယ်မှာ အထည်အလိပ်စက်ရုံအလုပ်သမား (အမျိုးသမီးတွေ) ဆန္ဒပြရာကနေ အမျိုးသမီးများနေ့ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာတာလို့ ဆိုရမှာပါ။ အဲ့ဒီအချိန်တုန်းက တောင်းဆိုခဲ့တာတွေကတော့ အလုပ်ချိန်တွေကို လျှော့ချပေးဖို့၊ လုပ်ခလစာတွေ တိုးပေးဖို့၊ ကလေး တွေကို အလုပ်ခိုင်းစေတာ ရပ်တန့်ဖို့နဲ့ အမျိုးသမီးတွေ မဲပေးခွင့်ရဖို့ပါ။

အဲ့ဒီဆန္ဒပြမှုနဲ့ဆက်စပ်ပြီးနောက်ပိုင်း ၁၉၀၉ ခုနှစ် မတ်လ ၈ ရက်နေ့ကစလို့ အမေရိကန် ပြည် ထောင်စုမှာ အမျိုးသမီးများနေ့ဆိုပြီး စတင်ဖြစ်ပေါ်ကျင်းပခဲ့ကြတာပါ။ တခြားဥရောပနိုင်ငံတွေမှာ လည်း အမျိုးသမီးများနေ့အဖြစ်သတ်မှတ်ဖို့ဆိုပြီး အမေရိကန်က ဆန္ဒပြအမျိုးသမီးထုကြီးက တွန်းအား ပေးခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်မှာတော့ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ ဆန္ဒမဲပေးခွင့်ကစလို့ ကျား၊ မ တန်းတူအခွင့်အရေးတွေရဖို့ဆိုပြီး လှုပ်ရှားမှုတွေ ကျယ်ပြန့်နေပါပြီ။ ဒီအထဲမှာ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကဏ္ဍထဲက အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍမြှင့်တင်ရေးဆိုတာကလည်း အရေးကြီးလာပါတယ်။

မိမိတို့လို နိုင်ငံမျိုးမှာတော့ ပိုလို့တောင်အရေးကြီးလာပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကို ဦးဆောင်လုပ်ကိုင်နိုင်မဲ့အမျိုးသားတွေဟာ စားဝတ်နေရေးဖြေရှင်းဖို့ ပြည်ပနိုင်ငံတွေကို ပိုထွက်သွား ကြတာကြောင့် ဒီနယ်ပယ်မှာ အမျိုးသမီးတွေ မဖြစ်မနေ ပိုမိုပါဝင်လာကြရလို့ပါ။

ဒါပေမဲ့ တစ်ဖက်မှာတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ စိုက်/မွေးကဏ္ဍမှာ ထဲထဲဝင်ဝင် ပိုမိုပါဝင်လာခြင်း အားဖြင့် ဝင်ငွေနဲ့ အစားအသောက်တွေကို ကိုယ်တိုင်ဖန်တီးရယူနိုင်တဲ့အကျိုးကျေးဇူးလည်း ရရှိစေနိုင်လာပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ကိုယ်ပိုင်စိုက်ခင်းတွေ၊ ကိုယ်ပိုင်မွေးမြူရေးခြံတွေ ပိုင်ဆိုင်မယ်ဆိုရင် နည်းပညာပိုင်းတွေပိုမြင်လာမယ်၊ ကိုယ့်ဝင်ငွေနဲ့ကိုယ်ရပ်တည်လာနိုင်မယ်၊ အမှီအခိုကင်းကင်းနဲ့ မိသားစု တွေကို ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက်လာနိုင်မယ်၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုကနေ ရုန်းထွက်နိုင်တဲ့အခွင့်အလမ်းတွေ ပိုရလာမယ် စသဖြင့် အကျိုးကျေးဇူးတွေ အများကြီးရနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို မိသားစုတနိုင်တပိုင်ကနေ တဆင့် အဖွဲ့အစည်းကြီးတစ်ခုလုံးအထိ အကျိုးပြုမှုတွေက ကျယ်ပြန့်သွားနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ စိတ်မကောင်းစရာကောင်းတာက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေအတွက် လုပ်ငန်း တစ်ခုကို စတင်ဖို့ဆို အရင်းအနှီးထုတ်ပေးမဲ့လူမရှိကြတာ၊ ရှိမယ်ဆိုရင်လည်း နည်းပါးတာ၊ လူမှုရေး စံနှုန်းတွေနဲ့ ခွဲခြားတာ၊ ရသင့်ရထိုက်တာထက် လစာကို နည်းနည်းပဲပေးကြတာ စတဲ့ ပြဿနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရဆဲဖြစ်ပါတယ်တဲ့။

ဒီလို ကျား/မ အခွင့်အရေး တန်းတူမရတာက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အသက်မွေးဝမ်းလမ်းကြောင်းများနဲ့ အခွင့်အရေးများအပေါ် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှုများကို ကန့်သတ်ထားတာမျိုးဖြစ်တာကြောင့် ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းများနဲ့ ကျေးလက်နေပြည်သူတွေကို အတားအဆီးတွေဖြစ်ပေါ်စေနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

 ဆင်းရဲတဲ့အခြေအနေနဲ့ နေထိုင်နေရသူ ၁.၃ ဘီလီယံရဲ့ ၇၀% က အမျိုးသမီးတွေပါလို့ ကုလသမဂ္ဂ ထုတ်ပြန်ချက်အချို့က ဆိုထားပါတယ်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတွေကလည်း အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး အချိုးမညီမျှမှုတွေမှာ သက်ရောက်မှုရှိနေပြီး ဒီကိန်းဂဏန်းတွေက ပိုတိုးလာနိုင်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ ဆိုတော့ အထွေထွေဆိုးကျိုးတွေရဲ့သက်ရောက်မှုကို အမျိုးသမီးတွေက ပိုခံနေရတယ်ဆို တဲ့သဘောမျိုးဖြစ်နေပါတယ်။

တကယ်တော့ စားနိပ်ရိက္ခာ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ဖူလုံစေခြင်း၊ မြေယာစီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းနဲ့ ရာသီဥတုကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်လုပ်ဆောင်ခြင်းစတဲ့ နေရာတော်တော်များများမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်နေရတာပါ။ ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးတိုင်းပြည်တွေရဲ့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးလုပ်သားကတောင် ပိုများနေတယ်လို့ အချက်အလက်တချို့က ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ငွေရေးကြေးရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲ၊ သွင်းအားစု၊ ဈေးကွက်၊ နည်းပညာ စတဲ့ အပျက်သဘော ဆောင်တဲ့ သတ်မှတ်ချက်တွေကြောင့် နိုင်ငံအများစုမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ မြေယာပိုင်ဆိုင်မှုနှုန်းရဲ့ ၁၀% အောက်ကိုသာ ပိုင်ဆိုင်ကြပါတယ်တဲ့။ ဆိုတော့ မမျှတတဲ့အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်နေဆဲလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ဆိုတော့ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးမှာ တကယ့်ကိုအရေးပါတာဝန်ယူနေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ဒီနေ့ ကျရောက်တဲ့ အမျိုးသမီးများနေ့ကစပြီး အမျိုးသားတွေနဲ့တန်းတူ အခွင့်အရေးတွေပေးရင်း၊ နည်းပညာတွေတိုးတက်အောင် မြှင့်တင်ပေးခြင်းများဖြင့် စိုက်မွေးနယ်ပယ်က နိုင်သလောက်အားနဲ့ စွမ်း ဆောင်နေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ဖေးမကူညီကြဖို့ တိုက်တွန်းပါရစေရှင့်။ ဘယ်သူ အရင် စမလဲ...မေးမနေပါနဲ့။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ကနေပဲ အရင်စလိုက်ကြရအောင်ပါ။

ပြီးတော့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအမျိုးသမီးများနေ့မှာ ချစ်ရတဲ့အမျိုးသမီးတွေကို ချစ်ခင်ကြောင်း ပြသဖို့ အတွက် ပန်းလေးတွေ လက်ဆောင်ပေးဖို့လည်း မမေ့ပါနဲ့ဦးလို့ တိုက်တွန်းပါရစေနော်။

အမျိုးသမီးတွေကို ဂုဏ်ပြုနေတော့ အမျိုးသားများနေ့ရော မရှိဘူးလားလို့ မေးလာခဲ့ရင်.. ရှိပါတယ် နိုဝင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့ပါရှင့်။

Ref: https://bountifield.org/international-womens-day-2022/

https://www.genevaenvironmentnetwork.org/resources/updates/gender-and-the-environment/

https://www.bbc.com/news/world-64723201

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ရောဂါပိုးမွှားတွေ ဝင်မလာနိုင်ဖို့ဆို အားရှိနေမှဖြစ်မှာနော်.. ဒါက လူတွေမှာတင်မဟုတ်ပါဘူး..မွေးမြူထားတဲ့ တိရစ္ဆာန်လေးတွေမှာလည်း အလားတူပါပဲ။ ဆိုတော့ ငါး၊ ပုစွန်မွေးမြူသူတွေအတွက်လည်း.. သူတို့လေးတွေ အားရှိနေဖို့ အားဆေးလေးတွေ ကျွေးပေးဖို့ လိုပါတယ်ရှင့်။ ဒီအတွက် အခက်အခဲလေး ရှိမယ်ဆိုရင်… ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာရှိတဲ့ ‘Aqua Booster’ လေးက ဖြေရှင်းပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ Aqua Booster ဆိုတာ… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝ ကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်ပြီး ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာ ရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဇီဝနည်းဖြင့် ဆွေးမြည့်ပျက်စီးပြီး ရေရှည်တည်တံ့တဲ့စွမ်းအင်မျိုးရှိတာကြောင့် ဘယ်လို ရေလုပ်ငန်း မျိုးနဲ့မဆို သင့်တော်ပြီး အမြတ်အစွန်းတိုးပွားစေနိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုအကျိုးကျေးဇူးတွေ ရှိစေနိုင်လဲ… ပုစွန်များရဲ့ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်စေလို့ အူလမ်းကြောင်းထဲက pH ကို လျှော့ချပေးပြီး ရောဂါဖြစ်စေဘတ်တီးရီးယားများ လျော့ပါးစေ နိုင်ပြီး သဘာဝအကျိုးပြုဘက်တီးရီးယားများ တိုးပွားစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနှင့် ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေခါတယ်။ ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို အကောင်းဆုံးခံနိုင်ရည်ရှိစေပြီး အစာမှအသားဖြစ်စေနှုန်းနဲ့ ပရိုတင်း ချေဖျက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးလို့ အထွက်နှုန်းကိုလည်းတိုးစေနိုင်ပါတယ်။ (ပဋိဇီဝဆေး မဟုတ်လို့ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများလည်းမရှိသောကြောင့် ထုတ်ကုန်တန်ဖိုးလျော့ကျစေမဲ့ ဓာတ်ကြွင်းအာနိသင်များမရှိပါ။) ကဲ...ဘာစဉ်းစားနေဦးမလဲ...ကိုယ့်ရဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေကို ‘ Aqua Booster’ နဲ့ အားတွေ မြှင့်ပေးလိုက်တော့လေ...။

Read more

Facebook စာမျက်နှာသို့သွားရန်