အထွက်နှုန်းတိုးပြီး အလေးချိန်စီးစေတဲ့ ပဲမျိုးစုံအတွက် နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်

နိုက်ထရိုဂျင် (Nitrogen - N) သည် အဓိကအားဖြင့် ပရိုတင်းဓာတ်၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သောကြောင့် အလွန်အသုံးဝင်ပါသည်။ ပဲပင်များသည် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ် (symbiotic) နည်းလမ်းဖြင့် လေထုထဲမှ နိုက်ထရိုဂျင် (N2) ကိုဖမ်းယူနိုင်သော်လည်း အစပျိုးပမာဏ (starter dose) အဖြစ် အပင်ငယ်စဉ်မှာနိုက်ထရိုဂျင် မြေသြဇာ ထည့်သွင်းပေးခြင်းသည် ပဲမျိုးရင်းဝင် သီးနှံများ၏ ကြီးထွားမှုနှင့် အထွက်နှုန်းကို မြင့်တက်လာစေရန် အထောက်အကူပြုပါသည်။

အကယ်၍ သီးနှံကို နိုက်ထရိုဂျင်မြေသြဇာ မထည့်သွင်းပါက ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ဖြင့် လေထု နိုက်ထရိုဂျင်ဖမ်းယူခြင်းမှ N ဓာတ်လုံလောက်စွာ မရရှိသောကြောင့် ပဲအထွက်နှုန်းသည် အလွန်လျော့ကျနိုင်ပါသည်။ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင်နိုက်ထရိုဂျင်ပါ (ဓာတုမြေသြဇာ သို့မဟုတ် သဘာဝမြေသြဇာ ပုံစံများ) မထည့်သွင်းပါက၊ အပင်အတွက် အသုံးပြုနိုင်သောနိုက်ထရိုဂျင် ဓာတ်ကို မြေဆီလွှာ၏ ထောက်ပံ့နိုင်စွမ်းရည်သည် ကုန်ဆုံးသွားပါသည်။ Lowa ပြည်နယ်တွင် နှစ်ရှည်သုတေသနပြုချက်အရ ပြောင်း (corn) ကို ဆက်တိုက် စိုက်ပျိုးပါက တစ်ဧကလျှင် ပျမ်းမျှ ပြောင်း အထွက်နှုန်းသည် ၅၀ တင်းခန့်သာ ရှိမည်ဖြစ်ပြီး၊ ပဲပုပ် စိုက်ပြီးမှ ပြောင်း စိုက်ပါက တစ်ဧကလျှင် ၁၀၀ တင်းခန့် အထွက်နှုန်း ရရှိမည်ဟု ပြသခဲ့ပါသည်။

နှစ်စဉ် ပဲမျိုးစုံ မှ လေထုထဲမှ ဖမ်းယူထားသော နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ် ပမာဏသည် ၎င်းတို့၏ ကြီးထွားမှု လိုအပ်ချက်ထက် ပုံမှန်အားဖြင့် နည်းပါးပါသည်။ သီးနှံများသည် ရိတ်သိမ်းပြီးသော အစေ့အဆန်များမှ နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ် စုပ်ယူမှုပမာဏ မြင့်မားပြီး ၎င်းတို့ ဖမ်းယူနိုင်သော နိုက်ထရိုဂျင် ဓာတ် ပမာဏနှင့် ဆင်တူသည် သို့မဟုတ် ပို၍ များပါသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ပဲပင်ရိုးကို မြေတွင် ပြန်ထားခဲ့လျှင်ပင် နောက်ဆက်တွဲ သီးနှံအတွက် နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ် ပမာဏအနည်းအငယ်ကိုမြေဆီလွှာတွင် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ပါသည်။

အပင်ကြီးထွားမှုနှင့် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များတွင် နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်၏အခန်းကဏ္ဍ

နိုက်ထရိုဂျင်သည် ကလိုရိုဖီးလ် (chlorophyll) ဓာတ်ပေါင်းစပ်မှုတွင်လည်း ပါဝင်သောကြောင့် အလင်းမှီစုဖွဲ့ခြင်း (photosynthesis) လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် (carbon dioxide) စုပ်ယူမှုတို့တွင် ပါဝင်ပါသည်။ အပင်တစ်ရှူးများအတွင်း နိုက်ထရိုဂျင် ဓာတ် ပြတ်လပ်ပါက အရွက်နှင့် အမြစ်များ ကျယ်ပြန့်မှု လျော့နည်းခြင်း၊ အလင်းမှီစုဖွဲ့မှု စွမ်းဆောင်ရည် ဆုံးရှုံးခြင်းနှင့် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်အားလုံး ပျက်ယွင်းခြင်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ နိုက်ထရိုဂျင်သည် အော်ဂဲနစ်ဒြပ်ပေါင်းများ၊ နျူကလစ်အက်ဆစ်များနှင့် ပရိုတင်းဒြပ်ပေါင်းများ၏ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည့်အပြင် သီးနှံအများအပြား၏ ခြောက်သွေ့အလေးချိန်၏ ၁.၅ မှ ၆ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပါဝင်ပါသည်။

မြေဆီလွှာရှိ နိုက်ထရိုဂျင် သည် အော်ဂဲနစ် (organic) နှင့် အင်အော်ဂဲနစ် (inorganic) ပုံစံများဖြင့် ရှိနေပါသည်။ အပင်များသည် နိုက်ထရိတ် (NO3-) နှင့် အမ်မိုနီယမ် (NH4+) ပုံစံဖြင့် အဓိက စုပ်ယူပြီး ၎င်းတို့ နှစ်မျိုးလုံးကို အပင်များက ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ် ပြုလုပ်ပါသည်။ ၎င်းသည် အပင်ကြီးထွားမှုကို လှုံ့ဆော်ပေးပြီး ပင်စည်ရှည်ထွက်ခြင်းနှင့် အရွက်များကို ကြီးမားစေသည့်အပြင် သီးနှံအရည်အသွေးကိုလည်း သြဇာသက်ရောက်ပါသည်။

နိုက်ထရိုဂျင် သည် အပင်များရှိ ပိုတက်ဆီယမ်၊ ဖော့စဖရပ်စ် နှင့် အခြားဒြပ်စင်များ အသုံးပြုခြင်းကိုလည်း ကြားခံဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။ အကယ်၍ အပင်များတွင် နိုက်ထရိုဂျင် ချို့တဲ့ပါက မြေဆီလွှာရှိ ပိုတက်ဆီယမ်၊ ဖော့စဖရပ်စ်ဒြပ်စင်များ၏ အကောင်းဆုံး ပမာဏကိုပင် ထိရောက်စွာ အသုံးမပြုနိုင်ပါ။

နိုက်ထရိုဂျင် ချို့တဲ့မှုအောက်တွင် အပင်များသည် ကြီးထွားမှု ရပ်တန့်ခြင်းနှင့် အရွက်သေးငယ်ခြင်းတို့ကို ပြသသော်လည်း၊ နိုက်ထရိုဂျင် အလွန်အကျွံပါဝင်ပါက ပျော့ပျောင်းသော တစ်ရှူးများဖြင့် စိမ်းလန်းစိုပြေသော အပင်များဖြစ်ပေါ်ကာ ရင့်မှည့်ချိန် နောက်ကျခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေတတ်ပါသည်။ အပင်ကြီးထွားမှု၏ မည်သည့်အဆင့်တွင်မဆို နိုက်ထရိုဂျင် ချို့တဲ့မှုရှိပါက အထွက်နှုန်း လျော့ကျစေပါသည်။ တစ်ဖက်တွင်မူ နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ် မြေသြဇာ ထည့်သွင်းခြင်းသည် အစေ့အဆန် အထွက်နှုန်း၊ အစေ့အဆန် အလေးချိန်၊ အပင်တစ်ပင်လျှင် ပဲသီးတောင့် အရေအတွက်နှင့် အပင်တစ်ပင်လျှင် အစေ့အရေအတွက်တို့အပေါ် အပြုသဘောဆောင်သော သိသာထင်ရှားသည့် သက်ရောက်မှုရှိပါသည်။

ဆောင်းပါးရှင်ဆရာမှ အစိမ်းရောင်လမ်းဆော့ဝဲသို့ ပေးပို့ထားသော အစိမ်းရောင်လမ်း၏ မူပိုင်ဆောင်းပါးဖြစ်သဖြင့် ဆောင်းပါးများ၊ သတင်းများ ကူးယူဖော်ပြလိုပါက “အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်ဟု” ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...