အာလူးပင်များတွင် ဖြစ်ပွားတတ်သော မြစ်ဖုရောဂါ

မြစ်ဖုရောဂါသည် Solanaceae ပင်များဖြစ်သော အာလူးပင်နှင့် ခရမ်းချဉ်အပင်များတွင် အဖြစ်များပါသည်။(Meloidogyne hapla) နှင့်(M. chitwoodi) ဟုခေါ်သော နီမတုတ်တို့ကြောင့်ဖြစ်ပွားသည်။ (M. chitwoodi) သည် (Meloidogyne hapla)ထက်ပို၍ ဆိုးရွားသည်။ နှစ်မျိုးလုံးသည် Sedentary endoparasites များဖြစ်ပြီးမြေဆီလွှာထဲတွင်သာတွေ့ရသည်။ ရောဂါကူးစက်ခံထားရသော ဥများနှင့် အစေ့များ၊ ရောဂါဖြစ်ပွားပြီးသောမြေများ ရေများမှတစ်ဆင့် ကူးစက်သည်။ (M. chitwoodi)သည် အပူချိန် ၄၁ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်အထက်တွင် ရှင်သန်နေနိုင်ပြီး (Meloidogyne hapla) သည် ၅၀ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်တွင် မရှင်သန်နိုင်ပါ။ ဥနှင့် အမြစ်တွင် နေထိုင်မှုများသည်။ နီမတုတ်များသည် နှစ်ပေါင်း၂၀ ထိ ရှင်သန်နိုင်သည်။ (M. chitwoodi) သည် မြေအနက် ၃ ပေအထိ ရောက်ရှိနိုင်ပြီး သဲမြေများတွင် စီးပွားရေးအရသိသိသာသာ ထိခိုက်နိုင်သည်။

ရောဂါလက္ခဏာ

မြစ်ဖုရောဂါလက္ခဏာကို အပင်၏မြေပေါ်ပိုင်းတွင် ပြသမှုရှားပါးပါသည်။ (M. chitwoodi) နီမတုတ်၏လက္ခဏာသည် ဥပေါ်တွင် အဖုများဖြစ်ပေါ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ (Meloidogyne hapla)၏လက္ခဏာသည် ရောင်ရမ်းနေသည့်ပုံဖြစ်ပေသည်။ မျိုးစိတ်နှစ်ခုလုံးသည် ဥ၏ မျက်နှာပြင်တွင် ၀.၂၅ လက်မ အရွယ်အစားရှိ အညိုရောင်အကွင်းအကွက်များဖြစ်ပေါ်နေသည်။ အညိုရောင်အကွက်များသည် အချင်း ၀.၀၄ လက်မ ခန့်ရှိပြီး နီမတုတ်အမများ၏ ဥထုတ်လုပ်ချိန်များတွင်သာ တွေ့ရသည်။ ရာသီအလိုက်နှောင်းပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားသော(M. chitwoodi) ရောဂါကူးစက်ခံရသော ဥများသည် ရိတ်သိမ်းချိန်တွင် ပြင်ပလက္ခဏာမပြသော်လည်း သိုလှောင်ချိန်တွင် စတင်လက္ခဏာပြသပေသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

မိရိုးဖလာနှိမ်နှင်းနည်း

၁။ ရောဂါကင်းသော မျိုးစေ့ကိုသာ သုံးပါ။

၂။ အရင်နှစ်မှ ပင်ကြွင်းပင်ကျန်များကို သေချာစွာစွန့်ပစ်ပါ။

၃။ သန့်ရှင်းသော စက်ကိရိယာများကိုသာ အသုံးပြုပါ။

၄။ ရောဂါဖြစ်ပွားထားသောနေရာမှ ရေအသုံးပြုခြင်း ရှောင်ကျဉ်ပါ။

၅။ သီးလှည့်စိုက်ပျိုးပါ။( ဂျုံ၊ ပြောင်း)

၆။ ပေါင်းပင် စနစ်တစ်ကျနှိမ်နှင်းပါ။ ပေါင်းပင်သည် နီမတုတ်များအတွက် လက်ခံပင်ဖြစ်နိုင်သည်။

၇။ ဥများကို စိုက်ခင်းအတွင်း သိုလှောင်မြှုပ်နှံထားခြင်းမျိုး ရှောင်ကျဉ်ပါ။

ဓာတုနှိမ်နှင်းနည်း

ရီးဂျင့် ၃ ဂျီအာ တစ်ဧကလျှင် ၃ -၅ ထုပ်ကို စက်ဖွဲပြာ (သို့) မြေဆီနှင့်ရောကာ မြေမထွန်ခင် အစိုဓာတ်ရှိချိန်တွင် ထည့်ပေးပါ။
နီမတုတ်သတ်ဆေးများလည်း သုံးစွဲနိုင်ပါသည်။ ဒိုင်ယာဇီနွန် (၁၀) ခဲကို မြေထဲထည့်ခြင်းဖြင့်လည်း ကာကွယ်နိုင်သည်။
ပိုတက်ဆီယမ် မြေဩဇာသုံးခြင်းဖြင့်လည်း ပွားများမှုကို နှိမ်နှင်းနိုင်သည်။
အကောင်းဆုံးမှာ မစိုက်မြေကို နှစ်ပတ်အလိုတွင် မြေနမူနာစစ်ဆေးမှုများ လုပ်သင့်ပေသည်။ ကြိုတင်ကာကွယ်ထားသင့်ပေသည်။

မေမြတ်မော်

https://www2.ipm.ucanr.edu/agriculture/potato/Nematodes/

https://pnwhandbooks.org/plantdisease/host-disease/potato-solanum-tuberosum-nematode-root-knot

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...