နှမ်းသီးနှံတွင် သတိထားရမည့် ပေါင်းသတ်ဆေးအမျိုးအစားများ

နှမ်း ကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရေးကြီးသော ဆီထွက်သီးနှံတစ်ခုအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိပါတယ်။ နှမ်းသီးနှံက ပေါင်းကို အစောပိုင်းစိုက်ခါစ ရက် ၂၀ မှ ၃၀ အတွင်း ရှင်ပြိုင်နိုင်ခြင်းမရှိပါ။ ထိုဖြစ်ပါ၍ ထယ်ရေးနက်ခြင်း၊ လက်ပေါင်းလိုက်ခြင်း၊ ကြားပေါင်းလိုက်ခြင်းများ လုပ်ပေးနိုင်သလို ဓာတုပေါင်းသတ်ဆေးများဖြင့်လဲ ပေါင်းမြက်များအား နှိမ်နင်းနိုင်ပါတယ်။

မိုးများပါက ရရှိလာမည့်အထွက်နှင့် ပေါင်းသတ်ဆေးအာနိသင်၊ ဆေးဖိုးအရ တွက်ခြေကိုက်မည်မဟုတ်ပါ။ သို့သော်လည်း အပူပိုင်းဒေသများတွင်သာ အဓိကထားစိုက်ပျိုးသော နှမ်းသီးနှံအတွက် တစ်ချို့သော ပေါင်းသတ်ဆေးများအကြောင်းကို နားလည်ရန်လိုအပ်ပါသည်။

ပထမဆုံးအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးတွင် ပေါင်းသတ်ဆေးအကြောင်းကို အခြေခံသိရန်လိုအပ်ပါတယ်။

၁။ အစေ့ချစိုက်ခြင်း မတိုင်ခင် ကိုင်းမြက်များရှင်းရန် သုံးသော ပေါင်းသတ်ဆေး၊

ဥပမာ - Glyphosate ဂလိုင်ဖိုစိတ်၊ 2- 4 D ၂ - ၄ ဒီ၊

၂။ ပေါင်းအုပ်ဆေး (အပင်အစေ့ချပြီးခါစတွင် သုံးသောဆေး)၊

ဥပမာ -Imazethapyr အီမာဇက်သာပရာ၊ Metolachlor မက်တိုတာကလော

၃။ အပင်ပေါက်လာသောအခါ သုံးသော ပေါင်းသတ်ဆေး

ဥပမာ- Quizalofop-p-ethyl ကွီဇလိုဖော့ ပီ အီသိုင်း ဟူ၍ အခြေခံ ၃ မျိုးရှိပါသည်။

နောက်ဆုံးအနေဖြင့် နှမ်းတွင်သုံးသော ပေါင်းသတ်ဆေးများကို သိရှိရန် အရေးကြီးပါသည်။ ပုံမာန်အားဖြင့် သုံးသောပုံစံမှာ မစိုက်ခင်တွင် ဂလိုင်ဖိုစိတ် Glyphosate ကိုသုံး၍ ပေါင်းအုပ်ဆေးအနေဖြင့် မက်တိုတာကလော Metolachlor သို့မဟုတ် Pendimethalin ကို သုံးပါသည်။ စိုက်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ဒိုင်ယူရွန် Diuron၊ ဖလူအေဇီဖော့ပီ ဘျူတိုင်း Fluazifop-P-butyl၊ ကွီဇလိုဖော့ပီ အီသိုင်း Quizalofop-p-ethyl စသော ဆေးများကိုဖျန်းကြပါသည်။

အကယ်၍ ၂-၄ ဒီလိုမျိုး ပေါင်းသတ်ဆေးများကို မစိုက်ခင်သော်လည်ကောင်း စိုက်ပျိုးပြီးသော်လည်းကောင်းသုံးမိပါက ဆေးကြောင့် နှမ်းပင်များ ထိခိုက်နိုင်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် မြေအစိုဓာတ်ရှိရင် ပိုဆိုးပါသည်။ Imazethapyr အီမာဇက်သာပရာ ကို စိုက်ပျိုးပြီး အပင်များဖြစ်နေချိန် ဖျန်းမိပါကလည်း ထိခိုက်နိုင်ပါသည်။ နောက်တစ်ခုက Formesafen ဖော်မီစဖန်၊ Paraquat ပါရာကွက်နှင့် အက်ထရာဇင်း Atrazine ကိုလဲ နှမ်းအတွက် မသုံးသင့်ပါ။ စပါးအတွက် ပေါင်းသတ်ဆေးများ သုံးမည်ဆိုပါလဲ အပင်သဘောတရားချင်း မတူညီတာကြောင့် အဆင်မပြေနိုင်ပါ။ ထို့အပြင် နှမ်းမတိုင်ခင် စိုက်ပျိုးသည့် သီးနှံမှာကတည်းက နှမ်းအတွက် အဆင်မပြေသောပေါင်းသတ်ဆေးများကို ရှောင်ရှားသင့်ပါသည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် တစ်ချို့ပေါင်းသတ်ဆေးတွေ ဥပမာ အေအိုင် ဖော်မီစဖန် Formesafen ကမြေထဲမှာ half life သိပ်ကြာတယ်။ သူက အနည်းဆုံး half life ရက် ၁၀၀ ရှိပါတယ်။

half life ဆိုတာဘာလဲ? ပေါင်းသတ်ဆေးတွေမာ half life တွေကဘယ်လိုအရေးကြီးတာလဲ။ မြန်မာဘာသာပြန်ရင်တော့ half life က အသက်တစ်ဝက် ပေါ့၊ ပေါင်းသတ်ဆေးရဲ့ အဆိပ်အာနိသင်က မြေထဲမှာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလျော့တာကိုတိုင်းတာတာပါ။ နားလည်အောင်ထပ်ပြောပေးရမယ်ဆိုရင် မြေထဲကို ဖောမီစဖန် ပေါင်းသတ်ဆေး ၁၀၀ ထည့်လိုက်တယ်ဆိုပါတော့ အဲ့ကြရင် နောက်ထပ် ရက် ၁၀၀ ကြာရင် မြေထဲမာ ပေါင်းသတ်ဆေးအဆိပ်က ၅၀ ကျန်ပါမယ်။

စိုက်ပျိုးတဲ့တောင်သူတွေအနေနဲ့ နောက်သိရမှာ တစ်ခုက rotation crop interval (RCI) ဆိုတဲ့အရာပါ။ rotation crop interval ဆိုတာဟာ တစ်သီးပြီးလို့ နောက်တစ်သီးထပ်စိုက်မယ့်အခါ ခြားရမယ့် အချိန်ကိုပြောတာပါ။ သီးနှံတစ်ခုစိုက်ပြီး နောက်ထပ် စိုက်မယ့်သီးနှံနဲ့ ကွာခြားတဲ့ ရက်အချိန်ကိုပြောတာပါ။ ပထမ သီးနှံမှာ ပေါင်းသတ်ဆေးဖျန်းတယ်ဆိုပါတော့ ပဲတီစိမ်း သို့ မတ်ပဲ စိုက်တယ် ဖော်မီစဖန် အေအိုင် ဖျန်းတယ်။ ဖော်မီစဖန် ဆိုရင် ဘာတွေရှိမလဲ စျေးကွက်ထဲမာတော့အမည်မျိုးမျိုးပေါ့ ဥပမာ အာမိုကင်း၊ တောင်သူစတား ၁၊ ပီကာ၊ ဖော်ဝမ်း၊ ဟယ်လို စသည့်အမည်တွေဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ ဆေးက ရက် ၁၀၀ ကြာမှာ အာနိသင်တစ်ဝက်ပျက်ပါမယ်။ ဒါတောင် ဒီလိုပျက်ဖို့အတွက် မိုးရေချိန်များ ရပါမယ်၊ မြေရဲ့ ချဥ်ငန်ဓါတ်အပေါ်မူတည်ပါတယ်။ မြေအရမ်းချဥ်တယ်။ pH ၆ အောက်ဆိုရင် ဆေးကမြေထဲမှာ ပိုစွဲမြဲနေနိုင်ပါတယ်။ ရှေ့ကပြောတဲ့ RCI အရ ရက် ၁၀၀ မကျော်ခင်ပဲစိုက်ပြီး ဖော်မီစဖန်သုံးတယ် နောက်စိုက်တာက ပဲမဟုတ်တဲ့အပင် ဥပမာ နှမ်း စိုက်ခဲ့အခါ နှမ်းပင်တွေ လောင်တာမျိုးဖြစ်ပါသည်။

မှတ်ချက် - ယခု ဆောင်းပါးတွင် ဖော်ပြသော ဆေးအမည်များမှာ အေအိုင် ခေါ် အစွမ်းရှိပစ္စည်း (active ingredient) အမည်များသာဖြစ်ပါသည် ထို့အတွက် ဆေးဘူးများတွင်ပါသော စာအညွှန်းဖြင့် ပြန်လည် တိုက်စစ်နိုင်ပါသည်။

မြန်မာပြည်ကြီး ရဲ့ နှမ်းစိုက်ပျိုးသူများ စီးပွား တိုးကြပါစေ ဟု ဆုတောင်းမေတ္တာပို့သလျှက်

ဖုန်းမာန်တိုး (ရေဆင်းရနံ့)

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...