အပင်တွေ သေနေလို့...တရားခံ ဘယ်သူလဲ

တောင်သူပညာပေးဆွေးနွေးပွဲ အတွေ့အကြုံများ အပိုင်း(၁၀)

စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာ ဆိုတာ လေ့လာလေ ကျယ်ဝန်းလေ၊ အပြောလွယ်ပြီး အလုပ်ခက်၊ နက်နဲတဲ့ သက်မွေးပညာရပ်တခုဆိုတာ.. လက်တွေ့စိုက်ပျိုး လုပ်ကိုင်နေသူတွေ အသိဆုံးပါ။ သီးနှံပင်တစ်မျိုးဟာ ပုံမှန်အခြေအနေမဟုတ်ရင်..

ရောဂါကြောင့်လား..
ပိုးမွှားကြောင့်လား
အာဟာရကြောင့်လား. စသဖြင့်

စိတ်အထင်နဲ့သော်လည်းကောင်း.. သူများ သုံးနေတာကြည့်ပြီးသော်လည်းကောင်း. ရော်ရမ်း မှန်းဆပြီး နီးစပ်ရာ ဆေးတမျိုးမျိုးကို ဝယ်ဖျန်းကြရပါတယ်။

တစ်ခါနဲ့မရ နှစ်ခါ၊တစ်မျိုးနဲ့မရ နှစ်မျိုး၊ တစ်ဆနဲ့မရ နှစ်ဆ။ ဖျန်းရင်း လှော်ရင်း နစ်ကြရတာတွေရှိနေကြပါတယ်။

တကယ်တော့.. စိုက်ပျိုးရေးပညာမှာ.

အပင်တွေ ရောဂါရစေခြင်းရဲ့ အဓိက အကြောင်းတရား ၂ ချက်ရှိပါတယ်။

၁။ သက်ရှိတမျိုးမျိုးကြောင့်ဖြစ်ခြင်း(Biotic )

( မှို၊ဘက်တီးရီးယား၊ နီမတုတ်၊ ဗိုင်းရပ်.......)

၂။သက်မဲ့ အကြောင်းတရားကြောင့်ဖြစ်ခြင်း(Abiotic)

ရာသီဥတု(ပူခြင်း၊အေးခြင်း၊စိုခြင်း၊ခြောက်ခြင်း...
မြေကြီး (မြေချဥ်/ငန်၊ မြေ အနု/အကြမ်း.....)
ဓာတုအဆိပ်သင့်ခြင်း (ဆေးနှုန်းထားများခြင်း/မှားခြင်း၊ ..)
လူ၊ တိရစ္ဆာန်၊ ထွန်ထယ်၊ လယ်လုပ်ကိရိယာများကြောင့် ထိခိုက်ခြင်း... ဆိုတဲ့..မထင်မှတ်ထားတဲ့ အကြောင်းတရားတွေကြောင့်လည်း..ရောဂါလက္ခဏာတွေ့ရ တတ်တယ်ဆိုတာ..မေ့လျော့ခံ ပြဿနာ တခုဖြစ်နေပါတယ်၊

ဒီအကြောင်းအရာနဲ့ပတ်သက်လို့ စာရေးသူ အတွေ့အကြုံလေးတခု တင်ပြချင်ပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ပင်းတယမြောက်လက်၊ ဇော်ဂျီ ရေသောက်ဧရိယာမှာ ငရုတ်ပွ၊ ခရမ်းချဥ်၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ ပြောင်း စတဲ့ ဟင်းသီး/ရွက် သီးနှံ အမယ်စုံ နှစ်ပတ်လည် စိုက်တဲ့ဒေသပါ။

အဲဒီမှာ ပညာပေးဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ်ရင်း ထုံးစံအတိုင်း အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးမေးမြန်းကြတာပေါ့။

- ငရုတ်ပွမှာ ကျရောက်တဲ့ green peach aphid(ပျစိမ်း) အကြောင်းနဲ့ ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

- ကြက်သွန်ဖြူ လှေးအကြောင်းနဲ့ ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

- ခရမ်းချဥ် ဘက်တီးရီးယားရွက်ပြောက်(Bacterial speck disease)အကြောင်း

- ငရုတ် ညှိုးသေ ရောဂါအကြောင်းနဲ့ ကြိုတင်ကာကွယ်နည်းစတဲ့ လက်တွေ့ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ ပိုးမွှားရောဂါ ကုသနည်းများကို ဦးစားပေးဆွေးနွေးကြပါတယ်။

ဆွေးနွေးပွဲပြီးလို့ ပင်းတယ ပြန်မယ် ဆိုတော့မှ

တောင်သူတယောက်က အကူအညီလာတောင်းခံပါတယ်။

"ဆရာ..ပြောဟောသွားတာတွေ အရမ်းဗဟုသုတ ရပါတယ်။ ဆရာပြောတဲ့ ဆေးတွေလည်း သုံးနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဆရာ...."

တောင်သူအမည် ကိုတင်ငွေ..တဲ့။

ဆက်ပြောရမှာ အားနာတဲ့ပုံစံ၊ မဝံ့မရဲ ဖြစ်ပြီး စကားကို ဖြတ်ပြီး စဥ်းစားနေပုံရတယ်။

"ဒါပေမဲ့..ဘာဖြစ်လဲ..ကိုတင်ငွေ၊

အားမနာနဲ့၊ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းသာပြောပါ။ ဒါမှ အဖြေတွေ့မှာ".လို့ လမ်းကြောင်းပေးတော့မှ. .

ဒီလိုဆရာ..ကျနော့ ငရုတ်ပွခင်းမှာ အသီးသီးပြီဆိုမှ တစ်ပင်ချင်း စိမ်းညှိုးပြီးသေနေတယ်။

အခု ဆရာပြောတဲ့ မှိုဆေးတွေ၊ ဘက်တီးရီးယားဆေးတွေ ဖျန်းတာစုံနေပြီ..

အဲဒါ..အခုထိ အသေမရပ် လို့ဆရာ.."တဲ့။

စာရေးသူ..သဘောပေါက်သွားတယ်။

ပိုးမွှားရောဂါကြောင့်မဟုတ်သော၊ အခြား အကြောင်းအရာ တခုခု အမှားရှိနေပြီလို့..။

အဲဒါနဲ့..ကိုတင်ငွေရဲ့ ငရုတ်ပွခင်းကို ကွင်းဆင်းကြည့်ရှုကြပါတယ်။

ဟုတ်ပါတယ်..

အပင်လေးတွေ၊ အသီးတန်းလန်းနဲ့ ညှိုးနေပါတယ်။

တစ်ပင်နုတ်ကြည့်တော့.. အစာစားမြစ်(အမြစ်မွှေး)ကောင်းတယ်၊ ရေသောက်မြစ် မဲပြီး ပုပ်နေပါတယ်။

နောက်ထပ် တစ်ပင်နုတ်ကြည့်တော့၊ မြေကြီးနဲ့ထိတဲ့နေရာမှာ ခါးရိနေတာတွေ့ရပါတယ်။

စာရေးသူ အထက်မှာဆွေးနွေးတင်ပြခဲ့သလို

(Abiotic)လို့ခေါ်တဲ့ သက်မဲ့ကြောင့်ဖြစ်သော အမှား ၂ ချက် တွေ့ရပါတယ်။

၁။ ပလတ်စတစ်အုပ်ပြီး အပင်မစိုက်မီတစ်ကြိမ်၊ အပင်စိုက်ပြီးတစ်ကြိမ်(ဘောင်ရေမြုပ်)ရေအပြည့်သွင်းခြင်း
( Dripပိုက်မြှုပ် ရေသွင်းတာဖြစ်လို့၊ ဘောင်မြုပ်ရေသွင်းစရာမလိုပါ)
၂။ ဓာတ်မြေသြဇာ ကျွေးနည်းစနစ်ပါ။ ပျိုးပင်စိုက်တဲ့အဝိုင်းပေါက်ထဲကို (အပင်ငယ်စဥ်မှ အသီးသီးချိန်အထိ) ဓာတ်မြေသြဇာကို ဆေးဖျန်းပုံးထဲ ရေဖျော်ပြီး နော်ဇယ်ခေါင်းဖြုတ်လောင်းထည့်ခြင်း။

(ငရုတ်ပင်က ပင်စည်၊ အမြစ်နဲ့ ဓာတ်မြေသြဇာ တိုက်ရိုက်ထိတာ မကြိုက်ပါ။)

အချုပ်ဆိုရသော်..

- သီးနှံပင်တွေမှာ ပင်ညှိုး၊ ရွက်ခြောက်၊ ရွက်ပြောက်မြင်တိုင်း ရောဂါအမှတ်နဲ့ မှိုဆေးအရင်မဖျန်းပါနဲ့။

- ပလတ်စတစ်ဘောင်အုပ် စိုက်စနစ်မှာအစိုများပြီး၊ အပူရှိန်ပြင်းရင်၊ မြေတွင်းအပူချိန်(soil temperature)မြင့်ပြီး ခံနိုင်ရည်နည်းတဲ့အပင် အရင်ညှိုးသေစေပါတယ်။

- ပိုက်လိုင်းဘောင်မြုပ်ရေပေးစနစ် (drip irrigation system)မှာ ဓာတ်မြေသြဇာကို

ရေပိုက်လိုင်းအတွင်း ထည့်ကျွေးစနစ်( Fertigation )နဲ့ကျွေးတာက အပင်အတွက် အန္တရာယ်လည်းကင်း၊အကျိုးလည်းရှိစေပါတယ်။

(အပင်ခြေကပ်ပြီး ဓာတ်မြေသြဇာ ကျွေးနည်းစနစ် မပြုလုပ်သင့်ပါ)

သို့သော်..အဆင်ပြေ၊ အလျဥ်းသင့်တဲ့ သီးနှံတွေလည်းရှိနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ..ခရမ်းချဥ်စိုက်တောင်သူတစ်ဦးကို မေးကြည့်တော့ အပင်သေတာမျိုးမရှိတာတွေ့ရပါတယ်။

ငရုပ်ပွသီးနှံကတော့ အပင်နုတဲ့သဘာဝရှိတော့ အမှားမခံတာတွေ့ရပါတယ်.. ဆိုတဲ့အကြောင်း.

အစိမ်းရောင်လမ်း မိတ်ဆွေများ၊ ဗဟုသုတ အလို့ငှာ ရေးသား တင်ပြအပ်ပါတယ်ခင်ဗျာ။

စေတနာ များစွာဖြင့်..

ဒို့ဦးလေး

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...