နွားချေးအား ပြာချအသုံးပြုခြင်းသည် ဟင်းသီးဟင်းရွက်စိုက်ခင်းများတွင် အာဟာရဓာတ်များရရှိရန် အသုံးပြုခဲ့သော မိရိုးဖလာနည်းပညာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။
နွားချေးပြာ (Cattle-manure ash) သည် မြေချဉ်ငံဓာတ် (pH) နှင့် မြေ၏ အစိုဓာတ်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်စွမ်းကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေသည်။ ထို့အပြင် မြေတွင်းအောင်းပိုးမွှားများကို တွန်းလှန်မောင်းနှင်ပြီး ပေါင်းစေ့များကို ပျက်စီးစေသောကြောင့် ပေါင်းရှင်းရန်ကုန်ကျသောစရိတ်ကို လျော့နည်းသက်သာစေသည်။
နွားချေးပြာကို ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပျိုးခင်းများနှင့် စိုက်ဘောင်များတွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။
နွားချေးပြာအသုံးပြုရခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများ
- မြေအစိုဓာတ်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်မှုနှင့် အပင်အတွက်လိုအပ်သောအာဟာရဓာတ်များ တစ်ရာသီအတွင်းအထိ ထောက်ပံ့ပေးထားနိုင်မှုတို့ကြောင့် အစေ့များအညှောက်ပေါက်နှုန်းမြန်စေပြီး အညှောက်ပေါက်မှုလည်း ညီညာစေသည်။ အပင်များကြီးထွားမှုနှုန်းကိုလည်း ကောင်းစေသည်။
- နွားချေးပြာသည် ရေဝပ်မှုကိုလျော့ချပေးပြီး မြေဖုံးပစ္စည်း (Mulch)အဖြစ်လည်း မြေကြီး၏ အစိုဓာတ်ကို ထိန်းသိမ်းထားပေးသည်။
- အရွက်နှင့် အမြစ်စားသီးနှံများတွင်ကျရောက်သော ပိုးမွှားရောဂါများ(ဥပမာ - နီမတုတ်)ကို ကာကွယ်နှိမ်နင်း နိုင်သည်။
- နွားချေးနှင့်အတူပါလာသော ပေါင်းစေ့တို့ကို မီးရှို့လိုက်သောကြောင့် အလိုလိုပေါင်းနှိမ်နင်းပြီးသားဖြစ်သွားသည်။
- နွားချေးအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရန် ခက်ခဲမှုမရှိဘဲ အလွယ်တကူလည်းရနိုင်သည်။
- ဓာတ်မြေဩဇာအသုံးပြုရသောကုန်ကျစရိတ်ကိုလည်း သက်သာစေနိုင်သည်။
- နွားချေးပြာသုံး၍ စိုက်ပျိုးသောဟင်းသီးဟင်းရွက်များသည် ဓာတ်မြေဩဇာများသုံး၍ စိုက်ပျိုးသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်များထက် အရသာပို၍ချိုမြသည်။
ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်သော ပစ္စည်းများ
- ပေါက်ပြား
- အနည်းဆုံး ၁ လသားသက်တမ်းရှိ ခြောက်သွေ့ပြီး မွနေသည့် နွားချေး
ဆောင်ရွက်ပုံနည်းလမ်းများ
၁။ စိုက်မည့်မြေသည် ရွံ့စေးအရမ်းဆန်သောမြေဖြစ်လျှင် နွားချေးအား ပျိုးဘောင်(သို့) စိုက်ဘောင်ပေါ်တွင် ပုံ (၁) တွင် ပြထားသကဲ့သို့ ပုံပါ။ တစ်မီတာပတ်လည်တွင် နွားချေး ၅-၁၀ ကီလိုဂရမ်အသုံးပြုပါ။ ညနေခင်းပိုင်းတွင် နွားချေးပုံအား မီးရှို့ပြီး တစ်ညလုံးလောင်ကျွမ်းနေအောင်ထားပါ။ သဲဆန်သောမြေများနှင့် နှုံးဆန်သော မြေများတွင် နွားချေးအားတစ်ခြားနေရာတွင် သီးသန့်မီးရှို့ပြီးပြာများကိုသာ ဟင်းသီးဟင်းရွက်စိုက်ဘောင်များသို့ သယ်ဆောင်သွားရမည်။ပုံ (၂) တွင် ပြထားသကဲ့သို့ အခြားနေရာတွင် နွားချေးများအား ပြာချပြီး ၎င်းပြာများအား မြေနှင့်ရောပြီး စိုက်ကျင်းများအတွင်းသို့လည်း ထည့်နိုင်သည်။
၂။ နံနက်ပိုင်းတွင် နွားချေးပြာများအား ညီညီညာညာ ဖြန့်ပါ။ ထို့နောက် ၎င်းတို့အား မြေအတွင်းသို့ရောက်သွားအောင် ပေါက်ပြားဖြင့် ပေါက်မွှေပေးရမည်။ သို့သော် ၎င်းပြာများအား မြေအတွင်း ၂ လက်မအောက် ရောက်မသွားစေရန် ဆောင်ရွက်ရမည်။ ရေလောင်းသောအခါ အစိုဓာတ်ကိုထိန်းထားရန် ပြာတချို့တဝက်မြေပေါ်တွင်ချန်ခဲ့ရမည်။
၃။ စိုက်ဘောင်အား ရေပါးပါးလောင်းပေးရမည်။
၄။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်မျိုးစေ့များအား အတန်းလိုက်ဖြစ်စေ၊ ကျဲပက်၍ဖြစ်စေ စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။
၅။ ပျပိုးအားနှိမ်နင်းရန် အရွက်များပေါ်သို့ပြာများအား ဖြူးပက်ပေးနိုင်သည်။
ဆောင်ရန်
- ပြာများအား မြေမျက်နှာပြင်ပေါ်နှင့် မြေကြီးအတွင်း အပေါ်ယံ ၂ လက်မအတွင်းတွင်သာရှိစေရမည်။ ဤသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်မြေအစိုဓာတ်ကို ထိန်းသိမ်းထားပြီး ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင်များ၏အမြစ်ဇုံတွင် အာဟာရဓာတ်များကိုပို၍ ရရှိစေသည်။
- ရွံ့စေးဆန်သောမြေများတွင် ယခင်နွားချေးပြာချနေရာများအား သုံးနှစ်တစ်ကြိမ် တစ်ရာသီ မြေလှပ်ထားရမည်။
ရှောင်ရန်
- မိုးရာသီနှင့်ထိတွေ့ပြီးသော နွားချေးအား အသုံးမပြုရပေ။
- ပြာများသည် လေနှင့်အတူလွင့်စင်နိုင်သောကြောင့် နေ့အခါတွင် နွားချေးအားမီးမရှို့သင့်ပေ (များသောအားဖြင့် ညအခါတွင်လေငြိမ်တတ်သောကြောင့် ညနေခင်းအခါမှသာမီးရှို့ခြင်းကို ဆောင်ရွက်သင့်သည်)။
- သဲဆန်သောမြေများနှင့် နှုံးဆန်သောမြေများတွင် နွားချေးအားပုံ၍ မီးမရှို့သင့်ပေ။ဤသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ရေထိန်းထားရန် မြေကြီး၏အရည်အသွေးကို ပျက်စီးစေနိုင်သည်။
- မြေတစ်နေရာတည်းတွင် နွားချေးအား မကြာခဏ မီးရှို့ခြင်းသည်လည်း အပေါ်ယံမြေသားကို ပျက်စီးစေသောကြောင့် ယင်းသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းကို ရှောင်ရှားရမည်။
ဟန်ဖြိုးအောင် (ဥယျာဉ်ခြံ)
21-8-2009 (8:45 pm)
(မှတ်ချက်။ ။Sustainable Agriculture Extension Manual ပါ “Cattle-manure ash” အကြောင်းအား သင့်တော်သလို ဘာသာပြန်ရေးသားထားပါသည်။)