“ရာသီဥတု” နဲ့ “မိုးလေဝသ” ဘာကွာလဲ

ဒီဝေါဟာရ ၂ ခုကတွဲပြီး ပြောနေကြဆိုကြတော့ ရာသီဥတု(Climatology) နဲ့ မိုးလေဝသ(Meteorology)ဆိုတာ အတူတူပါပဲလို့ ယူဆနိုင်ကြပါမယ်။

ရှင်းအောင်ပြောရမယ်ဆိုရင် -

• ရာသီဥတုဆိုတာက ပြီးခဲ့တဲ့ ထောင်စုနှစ်၊ ရာစုနှစ်၊ ဆယ်စုနှစ်၊ နှစ်တစ်နှစ်၊ လတစ်လ၊ ရက်တစ်ရက်၊ ဒေသတစ်ခုမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ “မိုးလေဝသအခြေအနေတွေ”ကို လေ့လာသုံးသပ်၊ မှတ်တမ်းတင်ထားတာဖြစ်ပြီး

• မိုးလေဝသ ဆိုတာက လက်ရှိအချိန်မှာဖြစ်ပျက်နေတဲ့အခြေအနေနဲ့ နောက်လာမယ့် နာရီ၊ ရက်၊ လ၊ နှစ်တွေမှာ ဖြစ်လာနိုင်မယ့် မိုးလေဝသအခြေအနေတွေကို ကြိုတင်ခန့်မှန်းပေးတာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ကြိုတင်ခန့်မန်းချက်ဝေးလေ တိကျမှုနည်းလေပါပဲ။ ကျွန်တော့်လေ့လာမှုတွေအရ အနည်းဆုံး ၃ ရက်မှ ၅ ရက်အတွင်းပဲ အတိအကျကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။

မိုးလေဝသအခြေအနေ (Weather & Storm Forecast) ခန့်မှန်းတဲ့အခါ ရေးသားတင်ပြရတဲ့အဆင့်တွေက ရာသီဥတု(Climatology) ခန့်မှန်းတာနဲ့ မတူပါဘူး။

•  အရင်ဆုံး အချက်အလက်တွေစု
•  ပြီးရင် သုံးသပ်
•  ပြီးမှ ခန့်မှန်းချက်အကြမ်းရေး
•  တခြား အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာမိုးလေဝသခန့်မှန်းရေးဌာနတွေနဲ့ ဂြိုလ်တုပုံတွေကတဆင့်ရသလောက်ထပ်ပြီး အတည်ပြု  ပြီးမှ final ရေးရတာပါ။

မဟုတ်ရင် မှားကုန်တတ်တယ်။ မှားတင်ပြီးမှ ပြန်ပြင်လို့ မရတော့ဘူးဆိုတော့ အတော်သတိထားရပါတယ်။

Climatology ကတော့ အချိန်ရတယ် အပြောင်းအလဲတွေလည်း ရှိတယ်။ အရင်နှစ်တွေက မှတ်တမ်းတွေကို အခြေခံပြီး ဖြစ်လာနိုင်မယ့် ရာသီဥတုအခြေအနေသုံးသပ်ရတာက ပိုပြီးတော့လည်း ခက်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် “မိုးလေဝသဆိုတာ ပစ္စုပ္ပန် နဲ့ အနာဂတ်ကိုခန့်မှန်းတာ။ ရာသီဥတုဆိုတာက အတိတ်မှတ်တမ်းကိုလေ့လာပြီး အခုဖြစ်နေတာတွေကို မှတ်တမ်းတင်တာ”လို့ ယေဘူယျအားဖြင့် ပြောလို့ရပါတယ်။

မိုးရွာမယ်၊ မရွာဘူး နေပူမယ်၊ မပူဘူးဆိုတာတွေက ဆော့ဝဲတွေမှာ ၇ ရက်စာ၊ ၁၄ ရက်စာ ကြည့်လို့ ရပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုတွေဖြစ်တယ် ဘယ်မိုးလေဝသကြိုတင်ခန့်မှန်းရေး model တွေကို သုံးပြီး ဖော်ပြတယ်။

model data တွေက update ဖြစ်ရဲ့လား၊ မဖြစ်ဘူးလား။

နောက်ကျနေတဲ့ အချက်အလက်တွေလားဆိုတာလည်း သတင်းတွေ စောင့်ကြည့်နေတဲ့ ပြည်သူတွေက မသိနားမလည်ကြတာ များပါတယ်။

ဒါကြောင့် မိုးလေဝသခန့်မှန်းတင်ပြတာတွေကြည့်တဲ့အခါ အခုအပေါ်မှာဖော်ပြထားတဲ့ အချက်တွေ အဆင့်တွေအတိုင်းမဟုတ်ဘဲ လိုင်းပေါ်မှာ အလွယ်တကူရနေတဲ့ weather APP က ပုံတွေကြည့်ပြီး အကြောင်းအကျိုးမပါဘဲ ခန့်မှန်းရုံနဲ့တော့ မပြည့်စုံဘူးဆိုတာ သိထားဖို့လိုပါတယ်။

ဘယ်လိုခန့်မှန်းချက်တွေက ဘယ်လောက်အထိ တိကျနိုင်မယ်။ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်စုံပြီး ဘယ်လောကိအထိယုတ္တိတန်မယ်ဆိုတာ ဝေဖန်ပိုင်းခြားပြီးအတည်ယူနိုင်အောင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲနေတာကိုလည်း နားလည်အောင်လေ့လာကြပါ။ နေ့စဉ်ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲနေတဲ့ မိုးလေဝသဆိုတာကိုလဲ အတွင်းကျကျနားလည်အောင်လုပ်ကြပါ။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်