EU သို့ ရေထွက်ကုန်တင်ပို့ခွင့်ရသော်လည်း ဈေးကွက်လိုအပ်ချက် ပြည်မီခြင်းမရှိ၍ EU ဈေးကွက်တင်ပို့မှု ပြန်လည်သုံးသပ်ရန်လိုအပ်

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ အအေးခန်းစက်ရုံများ၏ ၂၅ ရာခိုင် နှုန်းဝန်းကျင်မှ ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများအား EU နိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ခွင့်ရရှိနေသော်လည်း EU ဈေးကွက်၏ လိုအပ်ချက်ကို ပြည့်မီအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိကြောင့် EU ဈေးကွက်တင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ပြန်လည်သုံးသပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်မှ သိရသည်။

လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံတွင် အအေးခန်းစက်ရုံပေါင်း ၁၂၅ ရုံရှိရာ အီးယူနိုင်ငံ၏ စံနှုန်းသတ်မှတ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီမှုရှိအောင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်၊ မြန်မာနိုင်ငံရေထွက်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်သူများနှင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းတို့မှ အအေးခန်းစက်ရုံများနှင့် ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်း၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အအေးခန်းစက်ရုံ ၂၅ ရုံရှိလာပြီဖြစ်သဖြင့် ယင်းအခွင့်အရေးကို အသုံးချ၍ အီးယူဈေးကွက်သို့ အလုံးအရင်းနှင့် တင်ပို့နိုင်ရန် ကြိုးစားရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

"မြန်မာနိုင်ငံမှာ အအေးခန်းစက်ရုံ ၁၂၅ ရုံလောက်ရှိတာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် အီးယူပို့နိုင်တဲ့ အဆင့်လောက်ရောက်နေတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ဒါက နည်းတဲ့အရေအတွက် မဟုတ်ပါဘူး။ အအေးခန်းစက်ရုံတွေအပိုင်းက အီးယူအဆင့်မီအောင် ကြိုးစားပြီးတော့ လုပ်ကိုင်နိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ သို့သော် အီးယူကို ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လောက်ပို့နိုင်ပြီလဲ၊ အီးယူက ကျွန်တော်တို့ဆီက ဘာလိုချင်တာလဲ။ စက်ရုံတွေက စာမေးပွဲဖြေလို့ အောင်ထားပြီးပြီ။ အဲ့ဒီစက်ရုံတွေရဲ့ အီးယူတင်ပို့မှုပမာဏက ဘယ်လောက်များလဲ၊ မက်ထရစ်တန်အားဖြင့် တစ်နှစ်ကို ဘယ်လောက်များလဲ၊ ငွေတန်ဖိုးအရ ဘယ်လောက်များလဲ၊ ဘယ်လိုငါးမျိုးတွေ တင်ပို့နေတာလဲ။ ကျွန်တော်တို့ ပြန်သုံးသပ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။" ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးဝင်းကြိုင်က ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အီးယူနိုင်ငံသို့ ငါးမြစ်ချင်းသာတင်ပို့နေခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာ့မွေးမြူရေးငါး၊ ပုစွန်များ အီးယူသို့ မေလ ၁ ရက်မှ စတင်၍ တင်ပို့ခွင့်ရထားခြင်းဖြစ်ကာ အီးယူမှလိုချင်သည့် ရေထွက်ကုန်များမှာ တီလားပီးယား၊ ဘနားမီး၊ ကကတစ်၊ ပုစွန်ဖြူ တို့ကို လိုအပ်သော်လည်း ပြည်တွင်း၌ မွေးမြူ ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းမရှိခြင်းကြောင့် တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရေထွက်ကုန်များ အီးယူသို့တင်ပို့နေမှုကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်မှစတင်၍ GSP တိုးမြှင့်လိုက်ခြင်းကြောင့် မြန်မာရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ အီးယူနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ခွင့်မရှိဘဲ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့် ငါး၊ ပုစွန်များအား ပြန်လည်တင်ပို့ ခွင့်ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ၂ ၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် မွေးမြူရေးငါး၊ ပုစွန်များ ထပ်မံတင်ပို့ခွင့်ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

"အီးယူဈေးကွက်ရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို မထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ အကြောင်းအရင်းအခြေခံကတော့ မွေးမြူ ရေးကဏ္ဍက အရေးကြီးဆုံးဖြစ်နေတယ်။ အအေးခန်းတွေက အဆင့်မီသွားပြီဆိုရင် မွေးမြူရေးကဏ္ဍက အီးယူဈေးကွက်က လိုချင်တာတွေကို မွေးမြူထုတ်လုပ်တဲ့အဆင့်ကို လုပ်ပေးပါမှ အအေးခန်းကနေ စနစ်တကျလုပ်ပြီးမှ ပြည်ပဈေးကွက်ကို တင်ပို့လို့ရမယ်။ အဲ့ဒီကဏ္ဍ ကျန်နေတဲ့အခါကျတော့ ပေးသာပေးတယ် မရဖြစ်နေတယ်။ ဒါက ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်က သုံးသပ်တာပါ။ ဒီကိစ္စကို ဘယ်သူက သုံးသပ်သင့်လဲဆိုရင် အစိုးရက သုံးသပ်သင့်တယ်။" ဟု ဦးဝင်းကြိုင်က ပြောသည်။

အီးယူဈေးကွက်သို့ ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ တင်ပို့မည့်အစီအစဉ်များနှင့် စီမံကိန်းများတွင် နိုင်ငံတော်အစိုးရက ပါဝင်မှသာ အီးယူမှပေးသည့် အခွင့်အရေးများ ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အီးယူသို့ မေလ ၁ ရက်မှ စတင်တင်ပို့ခွင့်ရရှိသည့် မွေးမြူရေးငါးများမှာ ငါးမြစ်ချင်း၊ ငါးကြင်းဖြူ ၊ ငါးသိုင်းခေါင်းပွ၊ ရွှေဝါငါးကြင်း၊ တီလားပီးယား၊ ပုစွန်ကြား၊ ပုစွန်ဖြူ ၊ ငါးတန်၊ ကဏာန်းပျော့နှင့် ငါးခုံးမကြီးတို့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

သဘာဝမှရရှိသည့် မွေးမြူရေးငါးများကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်တည်းကပင် အီးယူနိုင်ငံပေါင်း ၂၈ နိုင်ငံအနက် ၁၀ နိုင်ငံကို ငါး၊ ပုစွန် တင်ပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း ငါး၊ ပုစွန် တင်ပို့မှုတွင် ငါးအများဆုံးတင်ပို့ခဲ့ရာ တန်ချိန်အားဖြင့် ၁၀၀၀၀ ကျော်နှင့် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၀ ကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အေးအေးမြင့်(ABM)

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...