အိုးကြပ်ခြင်း (Pot Bound) သို့ အမြစ်ကြပ်ခြင်း (Root Bound) ဆိုတာဘာလဲ?

ပန်းအိုးတစ်အိုးအတွင်း စိုက်ပျိုးထားတဲ့အပင်များ ကြာလာတဲ့အခါ အမြစ်နေရာ အပြည့်ယူထားပြီးဖြစ်လို့ Pot Bound ဖြစ်ပြီ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် Root Bound ဖြစ်ပြီလို့ ပြောပါတယ်။

အပင်ဟာ အဲ့ဒီအခြေအနေမှာ ဆက်ထားမယ်ဆိုရင် တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကျန်းမာသန်စွမ်းမှု လျော့ကျလာပြီး နောက်ဆုံးမှာ အပင်သေနိုင်တဲ့အထိ ဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။

ဘယ်လိုအခြေအနေမှာ အမြစ်ကြပ်ပြီလို့ သိရှိနိုင်သလဲ?

အပင်ဟာ ရောဂါပိုးမွှားကျရောက်ခြင်းမရှိဘဲ မကြာခဏညှိုးတယ်၊ အပင်ကြီးထွားမှု ရပ်တန့်နေတယ်၊ အမြစ်ကြီးထွားမှု ရပ်တန့်နေတယ်၊ ထပ်ထွက်တဲ့အရွက်တွေက သေးငယ်လာတယ်၊ အပွင့်အရည်အသွေးကျဆင်းလာတယ်။ (အပွင့်ငယ်တယ်၊ ကြွေကျတယ်)၊ အောက်ပိုင်းအရွက်တွေ ဝါပြီး ပြုတ်ကျလာတယ်။ ဒါတွေဖြစ်ပြီဆိုရင် အပင်က အိုးကြပ်လာပြီ၊ အမြစ်ကြပ်လာပြီဆိုတာ သိရှိနိုင်ပါတယ်။ အိုးကိုခွဲကြည့်လိုက်ရင်တော့ ပုံမှာပြထားသလို အိုးဘေးပတ်လည်တစ်လျှောက် အမြစ်များဟာ ပိုက်ကွန်သဖွယ် ယှက်သန်းနေတာတွေ့ရပါမယ်။

ပထမဦးဆုံးအနေနဲ့ အိုးရဲ့မျက်နှာပြင်မှာ အမြစ်တွေတက်လာပြီလို့ တွေ့ရပြီဆိုရင်တော့ pot bound ဖြစ်တာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း သေချာနေပြီပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ (မှတ်ချက်။ အချို့သောအပင်အမျိုးအစားမှာ အပေါ်ယံအမြစ်တက်တတ်သည့် သဘောသဘာဝရှိပါသည်။)

အဲ့ဒီအခြေအနေမှာ ဘယ်လိုဖြေရှင်းပေးမှာလဲ?

နှစ်ပိုင်းရှိပါတယ်။

နဂိုထက်ကြီးတဲ့ အိုးအသစ်နဲ့ ပြောင်းရွှေ့စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းပေးနိုင်သလို အပင်ခွဲစိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့်လည်း လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုက မိမိမှာ လက်ရှိအိုးပဲရှိတယ်၊ ပြောင်းစရာ အိုးအကြီးလည်းမရှိဘူးဆိုရင်တော့ မြေစာအသစ်လဲခြင်းကို ဆောင်ရွက်ပေးရပါမယ်။

အိုးပြောင်းဖို့ လုပ်ကိုင်ပုံ အဆင့်ဆင့်

အိုးပြောင်းမယ်ဆိုရင် ပထမအိုးအခြေရှိ ရေထွက်ပေါက်များမှ ထွက်ရှိနေတဲ့ အမြစ်များကို ဖြတ်တောက်ပစ်ပါ။ မြေအိုးဖြစ်ပါက အိုးနှုတ်ခမ်းတောက်လျှောက်ကို ဓါးလက်ကိုင်ရိုး (သို့) တုတ်တစ်ချောင်းဖြင့် အသာအယာထုခေါက်ပေးပါ။

လှည့်ပတ်ခေါက်ပြီး မြေလုံးခြောင်လာလျှင် အိုးမှနေ၍ မြေလုံးမကွဲစေရန်သတိထားပြီး ဆွဲထုတ်ပါ။ အလုံးလိုက်ပါလာသောအခါ ဓါးမထက်ထက်ဖြင့် ပိုက်ကွန်သဖွယ် ယှက်နေသောအမြစ်များကို ငှက်ပျောခေါင်းပါးပုတ်သလို လှီးဖြတ်ပစ်ပါ။ အောက်ဖက်ကိုလည်း လှီးဖြတ်ပစ်ပါ။ ပြီးရင် စိုက်မြေအသစ်ဖြင့် အိုးအသစ်တွင်း ပြောင်းရွှေ့စိုက်ပျိုးနိုင်ပါပြီ။

ရွှေ့ပြောင်းစိုက်ပြီးသောအပင်ကို နေရောင်တိုက်ရိုက်ရရှိမှုနှင့် မိုးရေတိုက်ရိုက်ကျရောက်မှုမှ ကင်းဝေးသည့် အမိုးအကာအောက်တွင် ရေဝအောင်လောင်းပြီး နှစ်ပတ်သုံးပတ်ခန့် ထားရှိပေးပါ။ ပြီးလျှင် နံနက်ခင်း နေရောင်ရရှိမှုနေရာမှ တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် အပြင်သို့ထုတ်ပေးနိုင်ပါသည်။

(Ko Soe Lay Shared Myay fb စာမျက်နှာမှ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြပါသည်။)

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...